مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

پایان نامه: حلم و آثار و پیامدهای آن از دیدگاه آیات و روایات

استاد داور : حجت الاسلام و المسلمين جناب دكتر روحي

استاد راهنما: سركار خانم خدابنده لو

محقق: الهام بختیاری جیران

پاییز92

چكيده

موضوع حلم در زمينه‌هاي مختلفي از جمله اخلاقي، روايي، تفسيري، روانشناسي، سياسي، جامعه ‌شناسي و … قابل بررسي مي‌باشد كه در اين تحقيق با رويكرد قرآني و روايي بررسي شده است. تحقيق حاضر به صورت توصيفي-تحليلي بوده و جمع‌آوري مطالب آن اسناد و مداركي مي‌باشد. موضوع اين رساله صفت برجسته‌ي حلم بوده كه در لغت به معناي درنگ، مهار نمودن نفس و طبيعت از هيجان و خشم، عقل، ترك عجله، بردباري و در اصطلاح به معناي آرامش روان، اطمينان نفس به حيثي كه قوه ي غضب او را به آساني حركت ندهد و روزگار، او را به زودي مضطرب نگرداند. دو واژه‌ي حلم و صبر در فارسي مرادف هم به كار رفته اما در واژگان عربي داراي تفاوت‌هايي‌اند چرا كه صبر خويشتن داري است اما هنگام سختي و تنگي در صفت صبر، گناه‌كار از عقوبت در امان نمي‌ماند اما در صفت حلم ايمن مي‌ماند، زيرا كه شخص حليم در عقاب شتاب نمي‌كند. شخص حليم داراي ويژگي ‌هايي است كه از ديگران متمايز مي‌شود هم چون ايمان، زيركي، گذشت،‌ جمال انساني و … اين صفت ارزشمند از چنان جايگاه و نقش والايي برخوردار است كه خداوند با صراحت ذات مقدس خود را به خصيصه‌ي حلم معرفي كرده است، از آن جا كه خداوند حليم است در عقاب بندگان گنه‌كار عجله نمي‌كند و از اين طريق راه را براي توبه گشوده است. خداوند در قرآن به صفت حلم در انبياء اشاره فرموده و متقين را به بردباري و فرونشاندن خشم توصيف نموده است. در سيره، رفتار و گفتار پيامبر اكرم (صلوات الله عليه و آله) و معصومين (عليهم السلام) اين موضوع بسيار مشهود بوده است لذا به داشتن حلم بسيار توصيه شده زيرا اگر آن‌گونه كه خداوند فرموده، به حلم توجه شود، آبشاري از فضايل، بركات و آثار دنيوي و اخري را به دنبال دارد. از جمله آثار دنيوي حلم مي‌توان به شايستگي براي پيشوايي مردم اشاره كرد زيرا پيشوا در برخوردهاي ناپسند مردم با آنان غضب نمي‌كند چون مردم به آساني در مقام پذيرش برنامه‌هاي مفيد برنمي‌آيند. اين جاست كه فقط حلم كارساز است. از ديگر موارد: زيادي ياران و دوستان، حمايت همگاني افراد جامعه از فرد حليم، عفو و بخشش، عزت و آبرومندي، و … و آثار اخروي آن پذيرش اعمال شخص حليم، آرامش و خشنودي و تكامل در روز رستاخيز بوده و پاداش اخروي و نعمت‌هاي بهشتي را به دنبال دارد. البته براي به دست آوردن اين آثار ارزشمند راه‌كارهايي مانند شرح صدر، تذكر، تأمل، گشاده قلبي بودن، ترس از قدرت لايتناهي خداوند و … توصيه شده است.

واژگان كليدي: حلم، صبر، آيات، روايات، جايگاه، راه‌كار، عقل، علم

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA :LatentStyles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

استاد داور : حجه الاسلام والمسلمین دکتر محمد روحی

استاد راهنما: سرکار خانم مصطفوی

محقق: اشرف علیدادی

پاییز1392

چکیده

مساله ی قساوت از مسائلی است که ازجنبه های مختلف از جمله اخلاقی،تفسیری،روایی،روان شناسی و اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد و در این تحقیق سعی شده از دیدگاه تفسیری و روایی بررسی گردد.

یکی از بیماریهای انسانی قساوت قلب است. قساوت به معنای سنگدلی ،سخت دلی و رفتن نرمش ورحمت از دل و مقابل رقت قلب است.گاهی قلب و دل انسان آن چنان سخت می شود که از سنگ نیز سخت تر و غیر قابل نفوذ تر می گردد.به طوری که هیچ گونه سخن حقی در آن راه پیدا نمی کند.مهربانی و دل رحم بودن یکی از صفات ائمه علیهم السلام می باشد و بسیار سفارش شده است که مداومت بر انجام آن داشته باشیم.

مطالب این پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و روش جمع آوری مطالب آن به صورت متنی-کتابخانه ای تنظیم گشته است که در چهار فصل تنظیم گشته است.قساوت یکی از مهم ترین عواملی است که انسان ها را از شناخت خداوند و سیر به سوی او باز می دارد،از آن جاکه یکی از وظایف انبیاء آشنا کردن انسان ها با حقایق و گسترش عدالت در جامعه بوده ،ولیکن تمامی انبیای الهی در راه نیل به اهداف خود،با مقاومت افراد قسی القلب روبه رو بوده اند،چرا که افراد قسی القلب،راه نفوذ حقایق و دروازه ی عطوفت را به روی خود بسته و با زیر پانهادن اصول انسانی،با سر سختی تمام در مقابل حق می ایستند.به همین جهت است که ائمه اطهار(علیهم السلام) در دعاها از قساوت قلب به خدا پناه می برند.

اگر دل انسان بمیرد،دستگاه برقراری ارتباط در وجود او از بین رفته و حتی توفیق فکر اصلاح خویش و توبه به درگاه الهی را نخواهد داشت،اما مادامی که به این حد نرسیده و به شدت سختی گرفتار نشده باشد،راه درمان وجود دارد،اگر بخواهید قساوت را معالجه کنید پس بایئ به عبادت روی آورده و در حقیقت با تمام گناهان ترک را بطه کنید.پس باید زیاد یاد خدا کرد و با کمال عشق و شوق قرآن خواندن و از دعاهای عالی اسلامی به جهت علاج این بیماری باید خصوص دعای کمیل،دعای عرفه،مناجات خمس عشر،دعای ابو حمزه غفلت نکرد و به ائمه طاهرین علیهم السلام توسل جسته و قسمتی از شب را با محبوب واقعی خلوت کرده و از گناهان گذشته و تقصیرهایی که در عبارت داشته ایم یاد کرده و شفای دل را از آن هاطلبید.

کلید واژه: انسان،قساوت،آیات و روایات

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA :LatentStyles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

عنوان پایان نامه: آثار تربیتی قصه پردازی در قرآن

استاد داور : حجه الاسلام والمسلمین دکتر محمد روحی

استاد راهنما: سرکار خانم معصومه صفر

محقق: شروین بنیادداری

تابستان1392

چکیده

قرآن کلام الهی و معجزه ی نبی اکرم است که هدایت و راهنمایی انسان را به عهده داشته است هدف اصلی قصه پردازی در قرآن نیزعبور دادن انسان از گذرگاه های تاریک ورساندن او به سرزمین روشنایی و هدایت است با توجه به اینکه مواعظ دینی و پندهای اخلاقی در قالب داستان و حکایت بیشترین تاثیر و نفوذ را بر روح و روان مخاطبین به جامی گذارد،داستان های قرآنی با بیان الگوها به انتقال اندیشه و فرهنگ صحیح پرداخته و بدون تحریک روحیه عناد و لجاجت انسان ها ،القای معانی و مفاهیم والای تربیتی را به آن هادر قالب داستان امکان پذیری نماید لذا این رساله در صدد است آثار تربیتی قصه های قرآن را با مطالعه آیات و روایات بررسی نماید وروش تحقیق توصیف،جمع آوری مطالب به شیوه متنی _کتاب خانه ای بوده ودر چهار فصل ارائه شده است.

درداستان های قرآن،اهداف تربیتی،هدایتی حائز اهمیت بسیار است ،قصه ها بیان کننده وقایع و حقایقی است که در گذشته اتفاق افتاده اما پیام مداری آن ها محفوظ است و همه ی مردم می توانند شخصیت ها را شناخته واحساس کنند که صحنه های واقعی را می بینند نه حوادث ساختگی وغیر واقعی و هم چنین ویژگی های دیگر قصه های دیگر در مقام تربیتی عامل تاثیر عمیق در ذهن خواننده و جهت دهی صحیح به رفتار و عملکرداواست. علاوه بر آن رسیدن به بینش و معرفت صحیح راه دستیابی به کمال و دوری جستن از رذایل را به انسان آموزش می دهد.بنابراین می توان جلوه های معرفتی قصص قرآن را در راستای همان هدایت تشریعی و تربیت همه جانبه شناختی و اعتقادی فرد و جامعه دانست که فروع آن در اخلاق و اعمال تجلی خواهد کرد ازجمله توجه دادن انسان به عبادت و بندگی است.

از شگفتی های قرآن این است که هیچ گونه تعبیر زننده و مبتذل در آن وجود ندارد بلکه با مهارت بی نظیری نمونه های عینی تربیت اخلاقی را در قالب قصه ترسیم نموده تا عبرتی جاوید باشد.

کلید واژه ها:تربیت،آثار،قصه،قرآن

عنوان پایان نامه: حقیقت نیت و نقش آن در زندگی
استاد داور: حجه الاسلام والمسلمین دکتر محمد روحی
استاد راهنما: سرکار خانم خدابنده لو
محقق: الهام آقا زمانی
تابستان1392
چکیده
نیت از موضوعاتی است که در علوم مختلف: اخلاقی، تفسیری،فقهی ، اعتقادی و … قابل بررسی است،که در این نوشتار با رویکرد اخلاقی پرداخته شده است.
نیّت در نظام اخلاقي اسلام به عنوان ارزش اخلاقي و منشاء خوبي ها و بدي ها است و تا نیّت نباشد هيچ كار اختياري انسان انجام نمي گيرد، زيرا نیّت همان انگيزه در انجام كار مي باشد و انسان مادامي كه انگيزه انجام كاري را در خود ايجاد كرد همان نیّت محسوب مي شود و باعث مي شود آن كار را انجام دهد.
این پژوهش با هدف کاربردی ازروش توصیفی،تحلیلی استفاده کرده وجمع آوری مطالب با بهره گیری از روش متنی وکتاب خانه ای می باشد که در چهار فصل تنظیم شده است.
نیّت كه همان قصد قربت است، جان و روح عمل بوده و از خودِ عمل مهم تر است؛ چون حيات و زندگي عمل به نیّت بستگي دارد و پاداش اعمال، بر اساس نوع نیّت است.
در قرآن كريم آياتي وجود دارد كه، رضاي خداوند را مقوّم ارزش اخلاقي كارها معرفي كند و در مقابلش نیّت هایی كه مخالف با رضاي خداوند و نامتناسب با آن باشد، موجب سقوط فعل از ارزش اخلاقي دانسته و به عنوان ضد ارزش اخلاقي مطرح مي كند.برتري ارزش نیّت نسبت به عمل با استفاده از روایات معصومین(علیهم السلام) اثبات مي شود.
نیت در زندگی دنیوی و اخروی انسان آثار فراوانی دارد.اگر حسن نیّت و خلوص در مسئولان اجتماعي باشد، كارها بهتر و عادلانه تر انجام شده. افراد خوش باطن و خوش نیّت، در دل ها جا دارند و حتي اگر خلافي هم بكنند، به خاطرحس نیّت، زندگي شان شاد و مردم دوستشان دارند. افراد خيرخواه و مخلص، حتي در امور اقتصادي و كسب و كار هم موفق ترند و خلوص شان پشتوانه معیشت اجتماعي و اعتماد مردم به داد و ستد با آنان است.
کلید واژه ها : نیت، اعمال، آیات ، روایات، آثار ، جایگاه

عنوان پایان نامه: شاخصه های کرامت ازدیدگاه قرآن وروایات
استاد داور : حجه الاسلام والمسلمین دکتر محمد روحی
استاد راهنما: سرکار خانم معصومه صفری
محقق: کبری ستاری
تابستان1392
چکيده
کرامت به معنای سخاوت و بزرگواری اسمی است برای اخلاق و افعال پسندیده ای که از انسان ظاهر

می شود و محصول معرفت صحیح و از شئون عقل نظری است و هم ثمره ی تقوا که عمل صالح بوده و از شئون عقل عملی است.
مقصود از شاخصه های کرامت در واقع کمالاتی است که انسان با کسب معارف حقه و عمل صالح و دوری از جهل و پیروی شیطان به آن ها دست می یابد. این نوع کرامت برخاسته از تلاش او بوده و معیار ارزش های انسانی و ملاک تقرب در پیشگاه خداوند است.
ساختار وجودی انسان بهترین ساختار آفرینش است، از نظر قرآن انسان موجودی است که از روح خدا در او دمیده شده و از چنان گوهرووجودی برخوردار است که خداوند دیگر موجودات جهان آفرینش را برای او خلق کرده است حتی به فرشتگان دستور داده تا به تعظیم اوبپردازند.همه این امور بیانگر این حقیقت است که انسان از کرامت و فضیلت ذاتی برخوردار است واین کرامت درمقام انسانیت اوست ونوع انسان کریم است.
امروزه علی رغم پیشرفت تمدن در بعد مادی، انسان ها در بعد معنوی پیشرفتی نداشتند و استکبار جهانی برای رسیدن به مقاصد شوم خود، کرامت و آزادگی انسان ها را نشانه گرفته است لذا پرداختن به شاخصه های کرامت ضرورت مضاعف دارد. بر این اساس این تحقیق با روش توصیفی و جمع آوری مطالب به صورت متنی و کتاب خانه ای پیرامون این موضوع بوده و در چهار فصل ارائه شده است.
کلید واژه ها: کرامت، دنائت، تکریم، خلیفه الله، کمال

عنوان پایان نامه: عوامل دنياطلبي خواص در واقعه‌ي عاشورا
استاد داور : حجت الاسلام و المسلمين جناب دكتر روحي
استاد راهنما: سركار خانم مصطفوي
محقق: مريم آرزومند زيرآسف
زمستان 91
چكيده
عوامل مختلف شكل‌گيري واقعه‌ي عاشورا در حوزه‌هاي اعتقادي،‌ سياسي، اخلاقي، تاريخي قابل بررسي مي‌باشد كه در اين تحقيق با رويكرد اخلاقي و سياسي پرداخته شده است.
گاهي دنيا به معني نزديك‌تر در برابر دورتر است و زندگي دنيا را دنيا مي‌گوييم از آن جهت كه نسبت به زندگي آخرت به ما نزديك تر است. دنياطلب يا همان دنيادوست به كسي گفته مي‌شود كه مال و زر و زيور آن را دوست داشته باشد. اگر اشخاص مهم و شاخص جامعه‌اي گرفتار اين رذيله اخلاقي بشوند هم خود و هم مردم را به سقوط تباهي مي‌كشانند.
بعد از رحلت پيامبر همين دنياطلبي خواص باعث شد كه مردم از مسير اصلي و صراط مستقيم دور شده و به هلاكت برسند. پيروي از هواي نفس و دنياطلبي به قدري خواص را از مسير صحيح دور ساخته بود كه در مقابل امام بر حق خويش صف‌آرايي كردند. بسياري از اين‌ها كساني بودند كه روزي عنوان صحابه‌ي پيامبر را داشتند، اما به دليل پيروي از هواي نفس، جاه‌طلبي، تكبر، حسد، … باعث رقم خوردن حادثه‌ي عاشورا شدند.
قيام‌هاي متعددي با الهام از اين واقعه‌ي عظيم رخ داده است. از جمله قيام انقلاب اسلامي ايران به رهبري امام خميني و حضور خواص كه اين حركت عظيم ملت ايران برگرفته از قيام اباعبدالله الحسين مي‌باشد ولي بعدها عده‌اي از همين خواص دنياطلب با دور شدن از انقلاب و اسلام به كارشكني عليه نظام پرداختند تا اين كه در سال 88 آن فتنه‌ي عظيم رخ داد.
با بررسي عواملي كه سبب شد خواص با شناختي كه از امام زمان خود دارند باز از دامن پر مهر ولايت به سايبان شيطان بروند به ارايه‌ي راه‌كار براي خواص حال حاضر مي‌پردازيم تا از فتنه‌هاي شياطين و يزيديان زمان در امان باشند.
خواص با ايمان و توكل بر خداوند بايد طوري در جامعه‌ي امروز عمل كنندكه بتوانند زمينه‌ي ظهور منجي عالم بشريت را فراهم كنند زيرا هر چه خواص (علماي ديني، سردمداران حكومت و …) از مسير الهي منحرف شوند به همان اندازه ظهور به تاخير مي‌افتد.
در اين تحقيق از روش توصيفي-تحليلي با هدف كابردي بهره جسته و جمع‌آوري اطلاعات به شيوه‌ي كتاب‌خانه اي بوده كه در پنج فصل تنظيم شده است.
كليد واژه: خواص،‌ دنياطلبي، عاشورا، بصيرت، فتنه

عنوان پایان نامه: اهداف آفرینش انسان در نهج البلاغه
استاد داور: حجه الاسلام والمسلمین دکتر محمد روحی
استاد راهنما: سرکار خانم مصطفوی
محقق: فاطمه سهرابی
تابستان1392
چکیده
موضوع آفرینش انسان ،از جنبه های مختلفی از جمله:اعتقادی،کلامی،تفسیری،تاریخی،روانشناسی،
جامعه شناسی،و… قابل بررسی و تحقیق می باشداین تحقیق در صدد است با عنایت خداوند به این موضوع از دیدگاه اعتقادی بپردازد.
واژه انسان لغتی است بر وزن فعلان که به معنای نسیان وفراموشی است ،انسان اصطلاحی است که از آن جسد ظاهری وصورت انسانی مراد نیست چنا نچه در بشر مراد است ،بلکه باطن ونهاد انسانیت و عواطف او در نظر است .
روش تحقیق در این پژوهش با هدف توصیفی- تحلیلی وجمع آوری اطّلا عات به صورت متنی-کتاب خانه ای می باشد .که در سه فصل ارایه گردیده است.
آفرینش انسان یکی از مسائل مهّمی است که در قرآن و روایات به آن اشاره شده است و
حضرت علی (علیه السلام) در نهج البلاغه در خطبه های بسیاری به این مهم پرداخته است.در نظر داشتن این امر الهی در همه ابعاد زندگی انسان تاثیر گذار است و زمینه ی فلاح ورستگاری و در نهایت قرب
الی اللّه را برای او مهیّا می سازد.
هدف آفرینش انسان ،کمال حقیقی وقرب الی اللّه است که حضرت علی (علیه السلام)در سخنان گوهر بار خود به آن اشاره کرده است که شامل خداشناسی،خود شناسی وهستی شناسی است .بنا به گفته ی
امام علی (علیه السلام)برای رسیدن به هستی شناسی نیاز به خود شناسی داریم که بهترین راه خودشناسی رعایت تقوا وخداشناسی می باشد که با اطاعت از خدا وائمه معصومین(علیهم السلام) می توان به هدف خلقت نزدیک شد.
کلید واژه ها:هدف،آفرینش،انسان،نهج البلاغه

عنوان پایان نامه: نقش حضرت زینب (سلام الله) در واقعه عاشورا
استاد داور: حجه الاسلام والمسلمین دکتر محمد روحی
استاد راهنما: سرکار خانم معصومه صفری
محقق: سپیده حری
تابستان1392
چکیده
سخن از نقش حضرت زینب سلام الله علیها در قیام عاشورا است ایشان همراه امام حسین علیه السلام در پاسداری و دفاع از حکومت حقه در تاریخ اسلام درخشید و علی رغم تحمل رنج بسیار نقش تکمیل کننده احیاگری دین و رساندن پیام خون و شهادت به جهانیان را پس از شهادت امام حسین علیه السلام به عهده داشتند.
با توجه به اینکه مسئله اعطای بینش و بصیرت دهی و بر ملا کردن فتنه ها مختص به زمان ایشان نیست اگر جامعه ای به خواهد راه رستگاری را طی کند باید حضرت را در صبر و استقامت و بصیرت الگو و سرمشق خود قرار دهد، این رساله در صدد است با بررسی متون تاریخی و آیات و روایات به بررسی نقش
حضرت زینب سلام الله علیه در قیام عاشورا بپردازد روش تحقیق - توصیفی - تحلیلی است و جمع آوری مطالب به شیوه متنی - کتابخانه ای است و در چهار فصل ارائه شده است .
این نواده گرامی پیامبر صلی الله مظهر همه کمالات از جمله و وارث شجاعت و صلابت امام علی علیه السلام است و تجلی گر عفت و عصمت زهرایی است . از همان کودکی شاهد مظلومیت مادر و رویدادهای غم انگیز در خانه عترت و طهارت بود که به نوعی روحیه حق طلبی ، عدالت خواهی را در وجود ایشان پرورش داده بود. به یقین نهضت خونین کربلا و حوادث شکننده آن مسئله ساده ای مربوط به همان برهه از زمان نیست بلکه از پیوند حوادثی که ریشه در گذشته داشت ، نشات گرفته است.
انحرافی که در اسلام از ماجرایی سقیفه آغاز شد و دوری از ولایت حقه الهی زنجیر وار مسایلی و مشکلاتی در جهان اسلام گشود و پس از آن ، اقدامات ضد اسلام معاویه از قبیل جلوگیری از تفسیر قرآن ، جعل روایات پایه های بغض و عداوت نسبت به اهل بیت علیه السلام مخصوصاً امام علی علیه السلام را در قلوب مردم جاهل ایجاد کرد تا زمینه برای اشاعه بدعت ها آماده باشد به گونه ای که اوضای سیاسی و اجتماعی دنیا ی اسلام طوری شد که هر گونه صدای آزادی را به نام اسلام سرکوب می کردند و ارزش های اسلامی محو شد و اگر قیام امام حسین علیه السلام نبود ازاسلام و قرآن و حضرت رسول نامی باقی نمی ماند.
اهمیت نقش حضرت زینب سلام الله این بود که نگذاشت طومار نهضت عاشورا در هم پیچیده شود و در قلب تاریخ دفن گردد.ایشان با اراده و شجاعتی بی نظیر در مقابل سیل مصائب مقاومت کردند و سعی کردند در هر فرصت با ایجاد بصیرت و بینش صحیح در مردم غافل و حیرت زده نهضت امام حسین علیه السلام در احیا گری دین را ادامه دهند و با بیانات منطقی و روشنگرانه خود وجدان های خفته را بیدار کند و با خطبه های کوبنده خود در مواضع مختلف دستگاه ظلم و جور را به لرزه افکنده و موجب بروز انقلاب فکری در بلاد مسلمین و تحول سیاسی شدند که نتیجه آن تزلزل و مقدمات براندازی دستگاه اموی بود.
کلید واژه: بصیرت، قیام، حضرت زینب سلام الله علیها، عاشورا

عنوان پایانه نامه: نقد و بررسي آراء فقها پيرامون قضاوت زنان
استاد داور: جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي دكتر روحي
استاد راهنما: سركار خانم غلامي
محقق: رقيه اسدي
تابستان 92
چكيده
مساله ي قضاوت از مسائلي است كه مي تواند از جنبه هاي مختلف از جمله فقهي، حقوقي، اجتماعي، سياسي و اخلاقي مورد بررسي قرار گيرد. در اين تحقيق سعي شده از جنبه‌ي فقهي بررسي گردد.
مطالب اين پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و روش جمع آوری مطالب آن به صورت اسنادی تنظیم گشته است.
در اين تحقيق ابتدا معناي واژه‌ي قضا و واژگان مرتبط با آن مورد بررسي قرار گرفته و بيان شد كه قضا به معناي داوري كردن و اتمام خصومت بين متخاصمين است. سپس به بررسي مشروعيت قضا از ديدگاه آيات و روايات، شروط قاضي و ديدگاه فقها پيرامون شرط ذكورت و علت اختلاف آن ها در اين مساله پرداخته شده است.
با بررسي سير تاريخي معلوم شد كه شرط ذكورت قاضي اولين بار توسط شيخ طوسي مطرح و براي اولين بار در زمان علامه حلي بر آن ادعاي اجماع شده است و مقدس اردبيلي اولين شخصي بود كه هم اجماع و هم شرط ذكورت را مورد ترديد قرار داد.
مخالفين و موافقين هر يك براي جواز و عدم جواز قضاوت زنان به ادله اي از آيات و روايات، اجماع،‌ عقل، سيره و اصل استناد كرده اند كه هر يك از اين ادله توسط فقهاي مقابل مورد نقد و مناقشه واقع شده است. البته فقهاي موافق بيشتر از اين كه به دليل تمسك كنند با نقد ادله‌ي مخالفين، موافقت خود را با قضاوت زن اعلام كرده اند. البته برخي از فقهاي مخالف قضاوت زن نيز ادله را مورد نقد قرار داده اما در پايان با استناد به مجموع ادله، رأي به ناروايي قضاوت زن داده اند.
در پايان اين نتيجه حاصل شد كه با توجه به تمام نبودن ادله و … زنان مي توانند بر مستند قضا نشسته و حكم صادر كنند به شرطي كه همه ي شرايط آن را احراز كرده باشند و اين مساله به مهم‌ترين ركن اجتماع -خانواده- آسيبي نرساند.
واژگان كليدي: قضاوت، اجتهاد، فقيه، مفتي، اجماع، قياس، سيره، اصل، ذكورت