مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

عنوان پايان نامه: جايگاه زن از ديدگاه دو انديشة اسلام و فمنيسم

استاد دا ور: خانم نيكو برش

استاد راهنما: خانم سرخی

محقق : معصومه دهقانی

بهار 1388

چكيده

ترديدي نيست كه زنان در طول تاريخ از شأن و موقعيت لازم و كافي برخوردار نبوده و غالباً دچار ستمي مضاعف بوده اند. با افزايش آگاهي بانوان، جامعه زنان در صدد يافتن جايگاه واقعي زنان در جامعه و خانواده و استيفاي حقوق از دست رفتة آنان بر آمده اند.

در اين ميان فرهنگ غرب با تسلط بر بيش تر امكانات و ظرفيت هاي ارتباطي و اطلاعاتي، سعي در تحميل الگوهاي ناقص خويش به ملت هاي جهان دارد، اين در حالي است كه به يقين مي توان گفت اديان الهي، به ويژه دين خاتم، بيش و پيش از همه به احياي شخصيت والاي زنان همت گماشته است. اما متأسفانه اين راه درخشان در پس ابرهاي جهل و خرافه پنهان مانده و جامعة زنان چنان كه بايد از ميوه هاي شيرين ديني بهره مند نگشته است. از اين رو، ضروري است در دوراني كه به «جاهليت مدرن» موسوم گشته است، ضمن پيشگيري از ترويج نسخه هاي غلط غربي، به معرفي دقيق شخصيت زن پرداخته تا كام تشنة حق جويان سيراب گردد و راه راست زندگي تحت لواي اسلام فرا روي جامعة زنان و بلكه جامعة جهاني قرار گيرد. اين كار تحقيقي، از طريق جمع آوري اطلاعات بوده و شيوه تحقيق به روش كتابخانه اي و به صورت توصيفي- تحليلي در چهار فصل ارائه شده است.

جامعة مطلوب زنان در منظر فمينيست ها، جامعه اي است با آرمان تساوي خواهانه. جامعه اي كه در آن، تفاوت نقش ها و كاركردها، جاي خود را به تساوي در همة زمينه ها داده است. جامعه اي كه دستاوردش، زناني هستند كه عشق مادري و همسري را چندان كه بايد تجربه نكرده اند؛ زناني كه اگر تا ديروز، مردان مانع اصلي پيشرفت ايشان بوده اند، امروز خود عامل بي ارزش نمودن خويش(چه به لحاظ هويت انساني و چه به لحاظ هويت جنسيتي) هستند. امّا فرهنگ اسلامي با ظهورش به زنان تولد جديدي بخشيد و قانون تساوي زن و مرد را در ارزش هاي الهي و اجتماعي اعلام كرد.

در كمال يابي براي زنان ميدان وسيعي قائل شد و هيچ محدوديت و پاياني براي آن ترسيم نكرد. اسلام تصويري براي زنان، چون سيماي فاطمة زهرا (سلام الله عليها) ترسيم كرد؛ او يك «اسوه» و يك «شاهد» براي هر زني است كه مي خواهد «شدن خويش» را انتخاب كند. مظهر يك «دختر»در برابر پدر، يك «همسر» در برابر شوهر، يك «مادر» در برابر فرزندان و يك «زن مبارز و مسئول» در برابر زمان و سرنوشت جامعه اش بود. او با حضور در دو جبهة داخلي و خارجي، «چگونه بودن» را به زن پاسخ داد.

بي پرده بايد گفت كه مسأله زنان و الگوي شخصيتي زن يكي از نقاط اختلاف اسلام با غرب جديد به شمار مي آيد، بنابر اين شناخت دقيق مواضع اسلام و نگرش جامع قرآن كريم به جايگاه واقعي زن، پيش شرط هر گونه اقدام فرهنگي است. نوشتار حاضر نيز مقايسه اي است هر چند مختصر پيرامون مسأله زن در دو انديشة اسلام فمينيسم.

كليد واژه : زن، اسلام، فمينيسم، مبانی فکری.

عنوان پایان نامه: وظايف و نقش مادر در تربيت فرزند از ديدگاه قرآن و سنت (دوران هفت ساله اميری) 

استاد داور: خانم نيکو برش

استاد راهنما: خانم لطیفی    

محقق: شهلا عيوض خانی

سال 1386

چکيده

تربيت به معنای رفع موانع و ايجاد مقتضيات برای پرورش استعدادها ی مادی و معنوی است تا انسان با به فعليت رساندن آن ها به کمال و قرب الهی برسد.

در نظام تربيتی اسلام، فرآيند تربيت صالحانة نه فرزند امری، ضروری و مهم می باشد که برای هر مرحله از رشد کودک از نطفه تا بلوغ و بالاتر از آن احکام خاصی وضع شده است . در تربيت عواملی مثل محيط ،عوامل وراثت ،تربيت خانوادگی و اراده ی خود شخص دخيل     می باشد . برای بستر سازی مناسب جهت داشتن فرزند سالم و صالح والدين موظفند قبل از انتخاب همسر و قبل از اين که فرزند متولد شود اقدامات لازم و ضروری را داشته باشد زيرا شخصيت والدين ، شرايط قبل از انعقاد نطفه – لحظه ی انعقاد ، نوع تغذيه  که پدر و مادر مصرف می کنند در سرنوشت آتيه ی کودک مؤثر است.نظام تربيتی اسلام کسب  روحيه معنوی والدين  ، سفارش به دعا ، توسّل ، انجام تکاليف عبادی مخصوص ، در اين ايام را پيش بينی وتوجيه نموده است .

موضوع اين تحقيق پايانی «نقش مادر در تربيت فرزند از ديدگاه قرآن و سنت _ در دوران اميری طفل» می باشد که با استفاده از منابع تفسيری ـ روايي و علمی و روان شناسی  به روش گردآوری شده است.

کليد واژه ها : تربيت ،مادر ،جنين، سعادت ،شقاوت، تشويق ،تنبيه، محبّت و… می باشد.

عنوان پایان نامه: بررسی مساله طلاق از دیدگاه اسلام( همرا با تحلیلی بر مباحث طلاق در ایران)

استاد راهنما: خانم لطیفی

استاد داور: خانم نیکو برش

 محقق: ایران نادری

چکیده

خانواده، ابتدایی ترین و اساسی ترین رکن حیات بشری محسوب می شود سلامت اجتماع در گرو ثبات و پایداری خانواده است و زوال این نهاد ، پیامد های بس ناگوار را در مقیاس اجتماعی به دنبال خواهد داشت.

امروزه با گسترش زتدگی ماشینی و انحطاط اخلاقی،…..و به تبع آن سستی بنیاد خانواده، پدیده طلاق به عنوان یک معضل اجنماعی بیش از پیش خود نمائی می کند با توجه به این که اسلام به عنوان آخرین دین آسمانی مدعی کامل بودن احکام و دستوراتش برای سعادتمندی نوع بشر در هر زمینه ای است، متاسفانه به سبب
 روحیه ی اسلام ستیزی مکاتب بشری در مباحث حقوق زن و مسایل خانواده  و طلاق اسلام را مورد حمله قرار داده و شبه افکنی می کنند لذا در این تحقیق ضمن بررسی مساله طلاق از دیدگاه اسلام به برخی شبهات موجود

در این ضمینه پاسخ داده شده است ضمن برسی و مقایسه ای اجمالی بین ادیان و جوامع قدیم به بررسی وضعیت طلاق در اسلام، دلایل بروز طلاق که به علل فردی مانند : فساد اخلاقی، مجهول المکان بودن مرد و علل خانوادگی مانند: دخالت های بی مورد دیگران، ازدواج های اجباری و علل اجتماعی مانند: بد حجابی و بی حجابی و پیامد های طلاق مانند: سر خوردگی از زندگی، ناسازگاری فرزندان با نا مادری یا نا پدری، افزایش بزه کاری ، راه های پیشگیری و مقابله با طلاق مانند: کفو و همسان بودن، رفع اختلافات از طریق بزرگان فامیل، آموزش حقوق زوجین و مشاوره رایگان و شرایط صحت، ارکان و انواع طلاق در اسلام و در جامعه ایران پرداخته شده است.

کلید واژه ها: طلاق، ازدواج، استحکام خانواده، ابغض الحلال.

عنوان پایان نامه: عاقبت اندیشی در آیات و روایات

استاد راهنما: خانم لطیفی

استاد داور: خانم نیکو برش

 محقق: سعیده خورسی

چکیده

همیشه برای آدمی جالب و مهم بوده که بداند سرانجام او چه می شود و به کجا ختم خواهد شد. بنابر این بشر همیشه در صدد بوده که بتواند راهی پیدا کند که به این سوال خود جواب بدهد. عمر آدمی باز تاب مجموعه اندیشه و عمل و رفتار انسان ها است، که اگر جانب حقیقت و حق غلبه کند عاقبت به خیر خواهد شد.انسان با عمل به دستورات الهی مطمینا جزای خیر خواهد دید و کسانی که در اکثر موارد مطیع اوامر الهی هستند ، با توجه به رحمت الهی اهل نجات خواهند بود که از جمله دستورات رعایت تقوا، نیکی به پدر و مادر، محبت اهل
 بیت (ع) و… است که باعث حفظ ایمان در زمان مرگ خواهد بود. و حال اگرعمل ما مجازی بوده و جانب فساد غلبه داشته با شد، در این گلوگاه حساس، ایمان را از کف خواهید داد که از جمله این عوامل هوا پرستی، ترک نماز و قطع رابطه با خداو… است.

شناخت این رذایل و پرهیز و تقوا ی اللهی از آن ها در زندگی، راه غلبه شیطان را بر خود بسته می شود.

به دلیل حساسیت موضوع عاقبت در قران کریم و سیره معصومین (ع) به بیان راه های سوء عاقبت اشاره فرمود و به پیروان خود گوش زد کرده اند که گمان نکنید خوب بودن و بد بودن در طول زندگی، می تواند معیار حسن عاقبت یا سوء عاقبت در افراد با شد.بلکه گاهی یک تحول روحی تحت عنایت الهی باعث می شود فردی از حضیض ذّ لت به اعلی مرتبه عزت راه پیدا کند و بالعکس. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتاب خانه ای بوده است.

کلید واژه ها: حسن، سوء، عاقبت.

عنوان پایان نامه: نقش مشاوره در بهبود روابط زوجین و استحکام خانواده

استاد راهنما: خانم صفری

استادداور: خانم نیکوبرش

محقق: محبوبه عسگری

تابستان 1388

چکیده

با پیشرفت روز افزون علم و تکنولوژی و صنعت از یک سو و کم رنگ شدن مذهب و ارزش های اخلاقی و دینی از سوی دیگر، استحکام و پویایی خانواده ها به خطر افتاده است و لجام گسیختگی های اخلاقی و فرهنگی و اختلالات روانی و انحرافات و آسیب های زیادی را متوجه نظم و آرامش جوامع نموده است و کانون خانواده بالندگی و پایداری خود را از دست داده است .

چنین شرایطی مشکلات رفتاری خاصی را که به ایجاد بن بست ها و موانعی در زندگی خانوادگی، شغلی، و حتی اخلاقی افراد منجر خواهد شد، پدید می آورد در این شرایط تامین بهداشت روانی خانواده ها وسلامت روان زن و شوهر و فرزندان و تامین نیاز های روانی واجتماعی آنان و فراهم آوردن زمینه های رشد سالم همه افراد
 خانواده ها، ضرورت نیاز به وجود راهنما و مشاوران متخصص و متعهد و کارآمد را بیش از پیش ایجاب نموده است؛ بنابر این مشاوره می تواند با ارائه راه کارهای مناسب به سلامت خانواده کمک کند.

نقش مهم خانواده در رشد و تعالی جامعه واضح و مبرهن است و اسلام به خانواده متکامل و گسترده توجه بسیار دارد.از این رو سعی شده در این رساله با بیان اهمیت خانواده و مشاوره در سلامت روانی خانواده و بررسی
 معیار های صحیح و نادرست ازدواج، زوجین بتوانند انتخابی کامل و جامعه داشته با شند که آثار آن آرامش و
مودت ورحمت بین آن ها می باشد .

مشاوره ی پس از ازدواج شامل مدیریت بحران و تنش  زدایی و ریشه یابی اختلافات در خانواده می شود و همین طور مسائل تربیتی فرزندان را در بر می گیرد. در پایان اصول بسیار مهم محبت و احترام و درک متقابل و اعتماد، صداقت و… به عنوان عوامل استحکام خانواده بیان شده است و پندهایی که با عمل به آن ها می توان زندگی را به سوی سعادت و نورانیت پیش برد و فرزندان صالح پرورش داد.

شیوه جمع آوری اطلاعات به صورت کتاب خانه ای و روش کار به صورت توصیفی و تحلیل محتوا انجام شده است. این رساله در چهار فصل ارائه شده است.

کلید واژه ها: مشاوره، خانواده، اسلام، صداقت، محبت، اعتماد، استحکام.

عنوان پایان نامه: نقش توکل در بهداشت روان( ازدیدگاه آیات و روایات)

استاد راهنما: خانم لطیفی

استاد داور: خانم نیکو برش

محقق: زهرا زارعی

زمستان 1388

چکیده

اضطراب، استرس، بی قراری و عدم تعادل روحی و به تبع آن تصمیم گیری های شتاب زده و غلط در زندگی انسان امروز، کاملا ملموس است و با وجود پیشرفت های گسترده و همه جنبه صنعتی و….انسان از مشکلات روحی و روانی رنج می برد و آمار خود کشی و زندگی های ناموفق رو به افزایش است. بنابراین ضروری است در پی درمان این دردها باشیم.

اسلام که ضامن رشد و کمال مادی و معنوی انسان بوده و چشم انداز خوشبختی فردی و اجتماعی، دنیایی و آخرتی را برای او ترسیم نموده است. برای رسیدن به بهداشت روانی، رفتارهای مذهبی از قبیل عبودیت و ارتباط با خالق هستی، توکل،توسل و زیارات و…را مطرح نموده است که در معنا دار و هدفمند نمودن حیات و ایجاد آرامش روانی تاثیر به سزایی دارند.

توکل یعنی واگذاری امور به خداوند سبحان و تکیه بر وکالت او، در سایه ی ایمان و یقین آثار پربار روانی را به همراه دارد و رمز تقویت اراده و اعتماد به نفس، عزت نفس، قدرت تسلط بر شیطان برونی و درونی و خوش بینی و….می باشد. در سایه ی توکل الهی، اضطراب و نگرانی در زندگی انسان کم رنگ شده و مشکلات قابل حل می شوند و انسان به بن بست نمی رسد، بلکه بر عکس به آرامشی نسبی دست می یابد و لازمه ی این مسئله این است که خود را از عواملی که بهداشت روان را دچار آسیب می کند، مثل دنیا زدگی، تکبر، غفلت، و…. دور نگه می دارد ، این است که حقیقتا شخص متوکل دارای سلامت روحی است.

کلید واژه: توکل، بهداشت، روان، سلامت، آرامش.

عنوان پایان نامه: تحلیل خطبه حضرت زینب (سلام الله علیها) در کوفه

استاد راهنما: خانم صفری

استاد داور: خانم نیکو برش

محقق: نرگس نعمتی

تابستان1390

چکيده

اهميت نهضت عاشورا در کربلا ، نه تنها مربوط به تاريخ ديروز است، بلکه الگو و عبرت شيعيان و انسان هاي آزاده در همه زمان ها و مکان هاست. اگر حسين بن علي (عليه السلام) را احيا گر دين بدانيم ، زينب (سلام الله عليها) بنت علي (عليه السلام) تداوم بخش آن خواهد بود. در واقع حلقه اتصال پيوند ولايتي امام حسين (عليه السلام) و امام سجاد (عليه السلام) است.

خطبه فراموش نشدني زينب کبري در بازار کوفه يک حرف زدن معمولي نيستبلکه عظمت حرکت زينبکبري را نشان مي دهد، که يک تحليل عظيم از وضع جامعه اسلامي در آن دوره است. خطبه آن حضرت به لحاظ استواريمتن، زيبايي لفظ و ژرفاي معنا و نيز با توجه به اوضاع و شرايط اجتماعي ـ سياسي آن روزگار حائز اهميت مي باشد.

خطبه حضرت علاوه بر فصاحت و بلاغت داراي برجستگي هاي برهاني و استدلالي با توجه به آيات و روايات است که با روشنگري و اعطاي بينش موجب بروز انقلاب فکري و در نتيجه تحول سياسي شد که نتيجه آن تزلزل و براندازي دستگاه اموي بود.

شيوه ي جمع آوري مطالب و اطلاعات به صورت متني- کتاب خانه اي است و روند کار به صورت توصيفي ـ تحليلي،که در سه فصل ارائه شده است. اين رساله درصدد است با بررسي آيات، روايات ومتون (تاريخي، مذهبي،ادبي) به تحليل خطبه حضرت زينب (سلام الله عليها) درکوفه، ازابعاد مختلف بپردازد.

بررسي وضعيت تاريخي مدينه، کوفه و شام براي درکعظمت نقش حضرت زينب(سلام الله عليها) ضروري مي باشد.در شرايطي که پس از دودهه استبداد اوضاع سياسي به گونه اي بود که هر گونه صداي آزادي رابه نام اسلام سرکوب مي کردند، امام حسين براي احياي دين قيام کرد وحضرت زينب (سلام الله عليها) بعد از شهادت برادر با کلام نافذ خود مامور رساندن پيام نهضت حسيني شد.اهميت کار زينب(سلام الله عليها) اين بود که نگذاشت اين نهضت مانند طومار درهم پيچيده ومدفون گرددودفتر نهضت کربلا را باز نگه داشت.

بصيرت زينب علاوه برمقاوت ايشان موجب شد تا آخرين لحظات در راه حق ايستادگي کرده و مسير صحيح را برگزينند، لذا رسالت پيام رساني حضرت زينب(سلام الله عليها) و، اعطاي بينش و بصريت دهي ايشان و برملا کردن فتنه ها، منحصر به زمان ايشان نمي باشد، واگر جامعه اي بخواهد راه رستگاري را طي کند بايد دو عنصر بصيرت و صبررا در راس امور خود قرار دهد.

کليدواژه: خطبه، پيام رساني ، بصيرت، احياي دين.

عنوان پایان نامه: مبانی دوست یابی در اسلام

استاد راهنما: خانم لطیفی

استاد داور: خانم نیکو برش

محقق: رقیه عربگری

زمستان89.

چکیده

دوست انیسی است که با ایجاد پیوند برادری شریک در حیات دنیایی و آخرتی ما است. نقش دوستی در در زندگی ، فکر و اندیشه، اخلاق وسلیقه، روحیه و رفتار آدمی انکار ناپذیر است به گونه ای که یکی از مولفه های تاثیر گذار در سعادت مندی یا شقاوت انسان ها می باشد.آموزه ها ی دینی ما برای گزینش دوست دوام دوستی ملاک هایی را در اختیار مومنین قرار می دهد.

در این رساله سسعی شده با رویکرد معرفتی و اخلاقی در حوزه علوم دینی با استفاده آیات و روایات به مسئله مذکور بپردازد.هدف از این تحقیق توصیفی و تحلیلی بهره جسته و در چهار فصل ارائه گردیده است.

دوستی با محوریت ایمان و توحید از نشانه های عقلانیت است، که سعادتمندی را به ارمغان می آورد. اما اگر محور هوای نفس، منفعت طلبی و….سبب گمراهی بوده و ارزشی ندارد ملاک و مبانی دوست یابی بر اساس اصول اسلامی تقوا ی اللهی، صداقت، حب و بغض الهی و تعادل و….. بیان شده است. برای حفظ دوستی ابراز علاقه به دوستان ، خیر خواهی و انتقاد سازنده، عدم شک در صداقت دوست و…..اشاره شده است.

از آثار دوستی خدا ، اثبات ادعای محبت صادقانه نسبت به پروردگار با انجام برنامه های عبادی، عبودیت خالصانه و محبوبیت الهی شدن است، این حب وسیله انتقال خیر و رحمت الهی به دیگران است مرتبه بعدی عشق ورزی به پیامبر و خاندان عصمت و طهارت، که آثاری چون تقرب واقعی به خداوند و سربلندی در یوم الحساب به ارمغان
می آورد. اما مرتبه آخر دوستی با صلحا و ابرار است از آنجا که آن ها به منزله سبیل الهی هستند که به آن شاهراه هدایت می کنند از جمله آثار دوستی با آن ها حفظ شرف، عزت، آزادگی و کسب انرژی معنوی است.

کلید واژه ها: مبانی، دوست، اسلام، مبانی دوست یابی، دوستی های مضر، حقوق دوست.

عنوان پایان نامه: بصیرت شناسی از پیام ها و عبرت های صلح حسنی در جامعه

استاداور: خانم نیکو برش

استاد راهنما: خانم لطیفی

محقق: زهرا مهدیزاده ایدلو

تابستان1390

چکیده

صلح حسنی، مکتب بصیرت شناسی است، چراکه سیاست صلح امام حسن (علیه السلام) زمینه را برای قیام حسینی فراهم و پیام ها و عبرت هایی را برای مردم هر زمانی و از جمله جامعه ی امروز به ارمغان به آورد.

از آن جا که بی بصیرتی برخی از مردم همیشه مورد سوء استفاده دشمنان بوده و مشکلات و حوادث ناگواری را به وجود آورده،می توان با تحلیل صحیح رویداد های تاریخی به خصوص صلح امام حسن (علیه السلام) (که مورد اعتراض برخس از افراد نیز قرار گرفته) به بصیرت رسیده واز تکرا رنا خوشایند آن جلوگیری و چشم انداز مناسبی را برای آینده پی ریزی نمود. رساله حاضر با هدف کاربردی، به روش توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری مطالب از شیوه ی متنی و کتاب خانه ای بهره جسته و در پنج فصل ارایه شده است:

هر پیام تاریخی مایه ی عبرت بوده و انسان بصیر با عبرت گیری از آن، بصیرت خود را افزایش داده و مانع پشیمانی خود خواهد شد. عواملی مانند عدم بصیرت و ولایت مداری و….در زمان امام حسن (علیه السلام)، منجر به صلح تحمیلی شد.

صلح حسنی پیامدهایی هم چون: رسوایی دشمن و بصیرت افزایی مردم وپیام هایی در هم چون لزوم کسب بصیرت و خارج شدن از دایره عوام، پیروزی همیشگی حق بر باطل و… را به همراه داشت؛ ویژگی این پیام ها در روشنی
 و قابل فهم بودن آن برای همه ی مردم در هر زمانی بوده که این نمایان گر بهترین شیوه ی سیاسی امام است.

مردم به دودسته خواص (با بصیرت) و عوام( بی بصیرت) تقسیم می شوند؛ عملکرد خواص در سرنوشت جامعه بسیار تا ثیر گذاربوده به گونه ای که عملکرد عوام به تبعیت عملکرد خواص در می باشد، از طرفی برخی از خواص طرفدار حق، علی رغم داشتن بصیرت، به دلیل دلبستگی به دنیا، جبهه حق را رها نموده و در جهت خواست دشمن قدم بر داشته اند(عملکرد این ها بدتر از عملکرد عوام می باشد).

مراتب بصیرت، از نوع مراتب تشکیکی و در سه مرحله ی علم به حق ، انتخاب حق و عمل به حق بوده و راه های افزایش بصیرت از منظر قران، روایات و مقام معظم رهبری، مبارزه با عوام زدگی، ولایت مداری، زهد، دشمن شناسی و…. بیان گردیده است. از مهم ترین ابزار مقابله با دشمن در هر زمانی ، بصیرت و صبر بوده به طوری که تقویت آن ها موجب رسیدن به مقام منتظران حقیقی ولی عصر(عج) که بصیرت با لا از ویژگی های مسلم آنان است) شده و زمینه را برای ظهور و قیام حضرت فراهم می نماید.

کلید واژه ها: پیام، عبرت، صلح، خواص، عوام، جامعه ی امروز، سیاست، زهد.