مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

عنوان پایان نامه: دیدگاه فریقین در عصمت جانشینی پیامبر(صلی الله علیه واله)
استاد راهنما: سرکار خانم تهرانی
استاد داور: حجه الاسلام والمسلمین دکتر روحی
محقق:افسانه صفری یگانه
تابستان93

چکیده
عصمت از موضوعات قرآنی بوده که قابل تامل و بررسی در علوم مختلف روایی،قرآنی،کلامی و…است که در این پژوهش با رویکرد روایی وقر آنی به آن پرداخته شده است.
عصمت در لغت، به معنای حفظ و منع است. و آن این‌که خداوند بنده خویش را از امر ناگواری که بر او وارد شود نگه می‌داردو معصوم کسی است که از ارتکاب گناه مصون و محفوظ است و این‌که منشا صیانت و حفظ معصوم از گناه اراده الاهی است.
این را نیز باید توجه عمیق داشت که عصمت ملکه اختیاری در دو مرحله علمی و عملی است و تحقق عصمت امری تکوینی و جعلی نیست بلکه فضیلتی اکتسابی در سایه توفیق خاص حق است مساله عصمت از تعالیم اسلاسی اسلام، و بلکه از ضروریات دین است، و از آغاز، همگام با سایر احکام و اعتقادات اسلامی مطرح بوده است .
هدف این پژوهش بنیادی بوده واز روش توصیفی _تحلیلی بهره برده وجمع آوری مطالب به صورت متنی کتابخانه ای در سه فصل ارائه شده است.
عصمت در حقیقت نورانیتی عقل نظری و عملی است و انسان معصوم قدرت دارد مانع نفوذ وهم و خیال در حیطه عقل نظری شود تا زمینه خلط و خبط و مغالطه را از میان بردارد و هم می‌تواند مانع نفوذ شهوت و غضب بی‌محاسبه در محدوده عقل عملی گردد تا به تباهی و گناه آلوده نشود و به طور اختیاری به سوی فضایل و کمالات حرکت کند.
عصمت عملی و رفتاری، عالی‌ترین درجه تقواست یعنی تقوا دارای مراتب و مراحل زیادی است که نهایت آن در کردار و رفتار است که همان عصمت عملی است گرچه ممکن است بخش عصمت علمی و معرفتی را نیز تقوای علمی نامید ولی تقوای کرداری و خویشتن‌داری، فعل اختیاری انسان و جزء مسائل عقل عملی است.
همه معصومان ما هم در مسائل علمی و هم از جهت تلقی از سوی خدا و هم از جهت حفظ و نگهداری در باطن و هم از جهت تعلیم و آموزش و تبلیغ و ابلاغ، مصون از خطا و اشتباه و سهو و نسیان‌اند، یعنی آن‌چه را مربوط به هدایت انسان‌هاست به طور کامل از خدا دریافت می‌کنند و درست و صحیح می‌فهمند و آن را خوب حفظ می‌کنند و درست و صحیح عمل می‌نمایند و به دیگران ابلاغ می‌کنند.
کلید واژه ها:عصمت،شیعه،اهل سنت،اهل بیت،پیامبر