مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

استاد داور: سركار خانم نيكو برش

استاد راهنما: سركار خانم صفری 

محقق: رقيه شاهبازی

پاييز 1387

چکيده

انسان موجودی اجتماعی است که زندگی اواز فطرتش سرچشمه می گيرد او بخشی از اين اجتماعی بودنش را در ساختار خانواده که کوچک ترين واحد اجتماعی است رقم می زند . ممکن است شرايطی پيش آيد که پدر ومادرش را از دست بدهد . اين بی سرپرستی در برخی مواقع باعث مرگ عاطفه ها وتبديل ارزش ها به ضد ارزش ها می شود ، اسلام برای جلوگيری از اين امر راهکارهای گوناگونی ارائه نموده است ؛ از اين رو برآن شدم که تحقيقی در اين زمينه ( ايتام از ديدگاه قرآن وروايت ها ) انجام دهم تا بتوانم به شناختی کلی از يتيم در قرآن وسنّت برسم وشيوه جمع آوری اطلاعات به صورت کتاب خانه ای و روند کار به صورت توصيفی  است که در چهار فصل ارائه شده است.

يـتيم موجودي است كه يكي از والدين يا هر دو را از دست داده وتنها وبي كس ‌‌‌‌شده واز آنجا نيـز كه اسلام به عنوان آييني جهاني كه براي تمام بخش هاي جامعه انساني برنامه دارد بي گمان در مورد يتيمان واهميّت وسرپرستي آن ها دستورات مختلفي را بيان نموده است .يتيم بودن نقيض نيست زيرا خداوند  اولين مربي وناظر برآن ها مي باشد .يكي از موضوعات مهم كه قرآن بر روي آن تاكـيد دارد تربيت انسان ها و رسيدن آن ها به كمال انساني است چرا كه ريختن بذر انحراف در مزرعه پاك انسانيت ، انسان را از مسير اصلي دور مي كند .در قرآن به مسأله تربيت ايتام اهميّت ويژه اي داده شده تا آنجا كه حتي دولت وجامعه اسلامي وظايفي نسبت به اين گونه افراد دارند.

اسلام علاوه بر توجّه به نياز هاي مادي ايتام به بعد رواني وعاطفي آن ها نيز توجه خاصي نموده است ودر رابطه با احسان به ايتام سفارش نموده است وازظلم وستم وتعدي به حقوق مادي ومعنوي آن ها نهي نموده است . از جمله سفارش اسلام در مورد حقوق ايتام وچگونگي ولايت وسرپرستي او وتصرف در اموال او    مي باشد .

کليد واژه : يتيم ، حق ، تربيت ، احسان ، اموال وسرپرستی