مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

استاد راهنما: سركار خانم لطیفی

محقق: اعظم فراهانی

سال 1387

چکیده

مولای متقیان میزان الاعمال می باشد و شیعه باید در امور فردی و اجتماعی به سیره آن امام هم اقتدا و از ایشان الگوبرداری نماید و از طرف دیگر دشمن شناسی برای مقابله با دشمن امری ضروری و مهم است ، اسلام عزیز به واسطه عدم شناسایی دشمن و عدم اتخاذ سیاست صحیح و تاکتیک های مناسب در قبال آنان ضرباتی را محتمل شده است لذا برای احیا و سالم سازی فضای حکومتی با الگوگیری از سیره علمی عملی معصوم می توان راهکارهای دقیق و مناسب جهت مقابله با دشمنان داخلی و خارجی اتخاذ نمود .

روش تحقيق به صورت توصيفی ، تاريخی و جمع آوری اطلاعات به صورت متنی و کتاب خانه ای بوده و هدف از اين نوشتار بررسی استراتژی و تاکتيک های نظامی و نحوه مقابله مولايمان را در چهار سال و اندی حکومت ايشان با دشمنان جهت عبرت آموزی و بهره گيری از آن می باشد  که در پنج فصل تنظیم شده است .

حضرت علی نیز در تمام 4 سال حکومت خود که با این گروههای انحرافی مبارزه نموده در درجه اول شیوه آن حضرت  سعی در ارشاد و اصلاح آنان داشته اما بعد از اینکه آنان را هرگونه هدایت را برخود می بستند به مقابله و جنگ اقدام می نمودند . امام علی (ع) در برخورد با ناکثین که پیمان شکنان بودند به گونه متفاوت تر از قاسطین که متجاوز بودند رفتار می کند و نوع برخورد با گروه سوم که نفاق شان بیشتر بود با هر دو گروه قبلی فرق می کرد ، انصاف و عدالت مولا علی (ع) با قاتل خویش نظر همگان را جلب می کند ، علی (ع) با دشمنانشان در صدر اسلام و چه در زمان خلفا و نیز در حکومت خودشان بسیار کریمانه و بزرگوارانه بوده است که در طول تاریخ در میان رهبران اقوام بی نظیر می باشد .    

کلیدواژه ها : دشمن ، ناکثین ، قاسطین ، مارقین ، خوارج

استاد راهنما: سركار خانم عرفانی

محقق: مريم جزواحدی

مرداد  1387

چکيده

قرآن کريم چهار چوب راهيابی به حقيقت وسعادتمندی را برای انسان به تصوير کشيده است وراه تکامل ورشد او را در مسيری که منطبق با آيات الهی  وتوأم با رهنمودهای اهل بيت عصمت باشد؛ بيان نموده است.هدف از خلقت جهان آزمايش وامتحان بندگان است که دربستر دنيا ميّسرمی گردد.

 برای رسيدن به اين هدف بايد مقدماتی از قبيل: حقيقت وويژگی های عالم دنيا، ارزش دنيا، اقسام دنيا را شناخته و در مرحلة بعد بايد آثار و پيامدهای دلبستگی به دنيا  و عوامل موثر در دنياگرايي را شناسايي  نموده و آنها را به کمک زهد درمان کرده، اميد است با لطف وعنايت خدای متعال وبه واسطة معرفت به دنيا ؛ حبّ دنيا را در خود کم رنگ کرده و به تدريج  آن را از بين برده وبه سعادت ابدی برسيم .

در اين تحقيق شيوة جمع آوری اطلاعات به صورت کتاب خانه ای و روش تحقيق به صورت توصيفی است که در چهار فصل ارائه شده است.

کليد واژه ها:

 دنيا، ممدوح،مذموم، زهد

استاد راهنما: سركار خانم صفری

محقق: زهرا عابدی

سال 1387

چکيده

احکام زندگی در اسلام ارتباط مستقيم با روان شناسی زن و مرد دارد . زن و مرد عناصر اصلی تشکيل دهنده خانواده می باشند. گاهی جهالت و نادانی زن و شوهر نسبت به نيازهای جسمی و روانی موجب اختلاف و کشمکش آن ها می شود و گاه جهالت نسبت به دستورهای اسلام. ازدواج مرحله مهم تشکيل خانواده است . لازم به ذکر است که ساختار بدني و هورموني زن و مرد و ويژگي رواني آنها مايه جذب طرف مقابل و عشق و علاقه زن و مرد نسبت به يکديگر است و در سايه اين عشق و محبت، ارامش و تعادل براي هردو حاصل مي شود که زمينه ساز تکامل زوجين و سازگاري آنها مي باشد.

شريعت اسلام طبق طبيعت انسان است و با توجه به همه نيازهاي جسماني و رواني انسان ها حقوق و تکاليف مناسبي را براي آنها معين کرده است . شارع مهربان و حکيم با توجه به مصالح هر دو جنس و مطابق با ويژگي هاي رواني و شخصيتي آنها را مکلف به وظايف متقابل نموده است . که در سه محدوده وظايف مشترک از قبيل حسن معاشرت و عشق ورزي و وظايف مختص مرد که مهمترين آن تأمين نيازهاي اقتصادي خانواده است و وظايف مختص زن که مهمترين آن اطاعت زنان و پذيرش رياست مرد در خانواده که محبت و حمايت مرد را به دنبال دارد مي باشد .

با توجه به ايات و روايات شبهات نقصان عقلی و معنوي زن و عامل گناه بودن او ، قيوم بودن مردان و اختلاف حقوقي زن و مرد جواب داده شده است . با توجه به تأثير ابعاد وجودي انسان در يکديگر از قبيل تأثير متقابل تفاوتهاي شناختي ، جسماني و عاطفي در  ايجاد تفاوتهاي رواني و نيازهاي روحي ناگزير به اين مسائل پرداخته شده است .

خصوصيات رواني زنان که شاخصه اصلي آن احساسات لطيف زنانه است متناسب با رسالت انسان سازي وي مي باشد . در صورتي که اگر به اين احساس توجه نشود مشکلات و اسيب هاي زيادي را در خانواده به وجود مي آورد. از نظر عقلی مردها کلی نگرند و زن ها به جزئيات توجه دارند.

کليد واژه ها : روان شناسي – خانواده – تکليف – حسن معاشرت

استاد راهنما:سركار خانم لطيفي 

محقق: محبوبه يزديان

بهار 1388

چكيده

فاطمه(سلام الله عليها) عارفه اي است كه با خطبه غرّا و آتشين خود فهم عقلاي عالم را در حيرت فرو برده و به مقامي رسيده كه همانند آينه اي شفاف توانسته سيماي واقعي پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) را ترسيم نمايد. هدف از نوشتار حاضر كسب معرفت به رسول گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله و سلم)  از ديدگاه فاطمي مي باشد. شيوه جمع آوري اطلاعات به صورت كتاب خانه اي و روند كار به صورت توصيفي و تاريخي كه در چهار فصل ارائه شده است.

در ابتداي خطبه بانوي اسلام به معرفي گوهر ممتاز پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) به عنوان مظهر عبوديت و بندگي و الگوي كامل انسانيت پرداخته و سپس به وضع رقت بار امت هاي قبل از بعثت ايشان اشاره مي كند عصر جاهليتی که دارای انحطاط فكري و گسيختگي فرهنگي و عقيدتي بوده، ولي پيامبر(صلي الله عليه و آله و سلم) با شاهكار فرهنگي و تربيتي خود به پرورش انسان هاي برگزيده و متعالي پرداختند و انسان را از خاك تا  افلاك، رفعت بخشيد و با حكمت و موعظه و جدال احسن به هدايت و انذار و راهنمايي مردم پرداخته تا به سرچشمه هاي كمال مطلوب الهي برساند.

خداوند با بعثت پيامبر عظيم الشأن اسلام(صلي الله عليه و آله و سلم) و انزال كتابِ هدايت حجت را بر مردم تمام نمود و مسير هدايت انسان از خاك تا خدا را مشخص نمود.

اميد است اين رساله گامي در جهت شناخت پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) بوده و براي روشن شدن اذهان عمومي مفيد واقع شود.

كليد واژه: خطبه، فدك، نبوت، رسالت، شهادت، جاهليت، اسوه.

استاد  داور: سركار خانم نيكو برش

استاد راهنما: سركار خانم نجفی

محقق: فاطمه رابطی

بهار 1388

چكيده

ساختار خاص وجودي انسان، طوري است كه او از استعدادها و توان مندي هاي كمال برخوردار است و نيز شيفتگي به كمال، و دوري از كاستي ها، و عبور از پيچ و خم نقص به عزم نزول در پهنة فضيلت، در او ريشة فطري داشته و امري نهادي در انسان است.

بي شك آئينه جان آدمي جز در پرتو انوار الهي فروغ نمي يابد و زنگار دل جز با اكسير كلام ربوبي زدوده نمي شود و عطش سوزان فطرتش جز با شراب طهور معنوي سيراب نمي گردد و عنقاي بي قرار او جز در بزم وصال يار آرام نمي گيرد.

به همين دليل، در طول تاريخ، انسان ها در صدد يافتن الگويي شايسته و آسماني براي نيل به كمال بوده اند. اين الگوي شايسته در اسلام همان انسان كامل است ايشان، بشر را از طريق تعاليم خود، با ملاك هاي واقعي كمال آشنا ساخته و حركت و تلاش او را به سمت فضيلت هاي واقعي رهبري مي كنند. زيرا او فردي است كه از هر نوع غرض وهمي و پنداري عبور نموده و خود را به كمال حقيقي رسانده است.

از اين رو پژوهش حاضر به دنبال آن است كه الگويي كامل براي جامعه معرفي كند. تا انسان ها در پيمودن مسير زندگي راه درستي در پيش بگيرند و افق روشن هدف زندگي در برابر ديدگان آنان آشكار باشد.

براي رسيدن به الگويي كامل بايد مباحثي مانند: هدف از آفرينش و ضرورت شناخت انسان، ابعاد وجودي انسان و عوامل كمال، طريق وصول به كمال و… بيان گردد تا الگوي كامل براي انسان شناخته شود.

شيوة جمع آوري اطلاعات به صورت كتاب خانه اي و روش كار به صورت توصيفي انجام شده است. اين رساله درچهار فصل ارائه شده است.

كليد واژه: انسان كامل، آفرينش، انسان، جهان، كمال، خليفة الله. 

استاد راهنما: سرکار خانم رضایی سرشت

محقق: سمیه محرمخانی

تاریخ دفاع: بهار 1388

چکيده

خداوند انسان را آفريد و او را از نعمت بزرگ حيات بهره مند ساخت تا با انجام تکاليف الهي که در اختيار دارد آينة تمام نماي مظهر خليفة اللّهي گردد.

هر فرد هوشياري که بتواند براي لحظاتي «من» خود را از غوطه ور شدن در کشش هاي حيات طبيعي محض رها سازد مي فهمد که انسان به عنوان اشرف مخلوقات وظيفه سنگين تري دارد و بايد براي نيل به اين وظيفه- عبوديت و قرب الهي- تلاش نمايد که آن هم نياز به يک بستر مناسب که سنخيت با آن داشته باشد را مي طلبد.

آن چه که به عقيده محقق امروز ضرورت دارد، ايجاد بستر و زمينه ي مناسب براي انجام اين وظيفه خطير الهي است و بهترين بستر مناسب، حيات طيبه است تا با رويانيدن آرمان هاي حيات طبيعي به وسيله اصول عقلاني- الهي، نجات شخصيتِ از خاک برخاسته انسان با نور فطرت، قرار دادن آزادانه ي شخصيت در جاذبه ربوبي، زدودن دل از سياهي ها و زنگارها، حفظ اعضا و جوارح از گناه، مصفّا نمودن قلب، آينة تمام نماي صفات الهي شويم.

كليد واژه: حيات طيبه، حيات طبيعي، حيات مدرن، ايمان، عمل صالح، عقل گرايي.

استاد داور: سركار خانم نيكو برش

استاد راهنما: سركار خانم خدابندلو

محقق: مريم گلشانی

بهار 1388 

چکيده

مجموعه معارف ناب دينی به ما اين حقيقت گران بها را می آموزد که عرصه آفرينش به حکمت الهی برای تمامی لحظات برنامه ای خاص داشته وهمه قوانين و تکاليف آن سنجيده و دقيق است. بدون شک  امتحان از قانون های الهی است که برای هر کس به گونه ای متفاوت با ديگران تجلی می يابد. سنتی است که استثنا پذير نبوده و بر همة بشريت جاری می گردد.

 انسان نيز به عنوان جزئی از هستی در تمام فراز و فرودهای زندگی اش مورد ابتلائات الهی است تا عيار وجودی اش آشکار گردد.گاهی با نعمت وگاه با نقمت، با مريضی و گاهی سلامتی، با ثروت و گاهی فقر و با…آدمی در معرض امتحان است تا استعدادهای نهفته اش از قوه به فعل درآمده و متکامل گردد.

انسان های بزرگ در برابر سختی ها و مصائب و آزمون های دقيق قرار گرفته و سربلند اين ابتلائات را طی نموده اند و به درجات عالی قرب الهی نائل آمده اند.

در اين تحقيق جمع آوری اطلاعات به شيوة کتابخانه ای و متنی و از روش تحليلی توصيفی بهره جسته و در چهار فصل ارائه گشته است.

کليد واژه ها: ابتلاء، امتحان، فتنه، حکمت، سنت.

استاد  دا ور: سركار خانم نيكو برش

استاد راهنما: سركار خانم سرخی

محقق: معصومه دهقانی

بهار 1388

چكيده

ترديدي نيست كه زنان در طول تاريخ از شأن و موقعيت لازم و كافي برخوردار نبوده و غالباً دچار ستمي مضاعف بوده اند. با افزايش آگاهي بانوان، جامعه زنان در صدد يافتن جايگاه واقعي زنان در جامعه و خانواده و استيفاي حقوق از دست رفتة آنان بر آمده اند.

در اين ميان فرهنگ غرب با تسلط بر بيش تر امكانات و ظرفيت هاي ارتباطي و اطلاعاتي، سعي در تحميل الگوهاي ناقص خويش به ملت هاي جهان دارد، اين در حالي است كه به يقين مي توان گفت اديان الهي، به ويژه دين خاتم، بيش و پيش از همه به احياي شخصيت والاي زنان همت گماشته است. اما متأسفانه اين راه درخشان در پس ابرهاي جهل و خرافه پنهان مانده و جامعة زنان چنان كه بايد از ميوه هاي شيرين ديني بهره مند نگشته است. از اين رو، ضروري است در دوراني كه به «جاهليت مدرن» موسوم گشته است، ضمن پيشگيري از ترويج نسخه هاي غلط غربي، به معرفي دقيق شخصيت زن پرداخته تا كام تشنة حق جويان سيراب گردد و راه راست زندگي تحت لواي اسلام فرا روي جامعة زنان و بلكه جامعة جهاني قرار گيرد. اين كار تحقيقي، از طريق جمع آوري اطلاعات بوده و شيوه تحقيق به روش كتابخانه اي و به صورت توصيفي- تحليلي در چهار فصل ارائه شده است.

جامعة مطلوب زنان در منظر فمينيست ها، جامعه اي است با آرمان تساوي خواهانه. جامعه اي كه در آن، تفاوت نقش ها و كاركردها، جاي خود را به تساوي در همة زمينه ها داده است. جامعه اي كه دستاوردش، زناني هستند كه عشق مادري و همسري را چندان كه بايد تجربه نكرده اند؛ زناني كه اگر تا ديروز، مردان مانع اصلي پيشرفت ايشان بوده اند، امروز خود عامل بي ارزش نمودن خويش(چه به لحاظ هويت انساني و چه به لحاظ هويت جنسيتي) هستند. امّا فرهنگ اسلامي با ظهورش به زنان تولد جديدي بخشيد و قانون تساوي زن و مرد را در ارزش هاي الهي و اجتماعي اعلام كرد.

در كمال يابي براي زنان ميدان وسيعي قائل شد و هيچ محدوديت و پاياني براي آن ترسيم نكرد. اسلام تصويري براي زنان، چون سيماي فاطمة زهرا (سلام الله عليها) ترسيم كرد؛ او يك «اسوه» و يك «شاهد» براي هر زني است كه مي خواهد «شدن خويش» را انتخاب كند. مظهر يك «دختر»در برابر پدر، يك «همسر» در برابر شوهر، يك «مادر» در برابر فرزندان و يك «زن مبارز و مسئول» در برابر زمان و سرنوشت جامعه اش بود. او با حضور در دو جبهة داخلي و خارجي، «چگونه بودن» را به زن پاسخ داد.

بي پرده بايد گفت كه مسأله زنان و الگوي شخصيتي زن يكي از نقاط اختلاف اسلام با غرب جديد به شمار مي آيد، بنابر اين شناخت دقيق مواضع اسلام و نگرش جامع قرآن كريم به جايگاه واقعي زن، پيش شرط هر گونه اقدام فرهنگي است. نوشتار حاضر نيز مقايسه اي است هر چند مختصر پيرامون مسأله زن در دو انديشة اسلام فمينيسم.

كليد واژه : زن، اسلام، فمينيسم، مبانی فکری.

استاد  داور: سركار خانم نيكو برش

استاد راهنما: سركار خانم رضايي سرشت

محقق: زهرا هداوند

تاريخ دفاع: بهار1388

چکيده

انسان به عنوان يک موجود اجتماعي از همان بدو تولد گرايش های اجتماعي از خود نشان مي دهد. نياز به کسب حمايت و امنيت، شايد اولين نشانه هاي نيازمندي فرد به عوامل بيروني است. بشر محتاج با فعاليت هاي پي گير خويش مي کوشد تا خلاءهاي خود را پر کند و حوايجش را برآورد، و اين امکان پذير نيست جز اين که به دسته اي بپيوندد و از جمعيتي رشته ي پيوند بگسلد تا به اين وسيله از دسته اي بهره گيرد و زيان دسته ي ديگر خود را برهاند. و بالاخره شخصي که قدرت پر کردن خلاءهاي خود را دارد به راحتي به زندگي خود ادامه مي دهد.

اما گروهي نه تنها خلاء خود را پر نمي کنند بلکه بر خلاء هاي خود مي افزايند  و منجر به بروز حوادث جبران ناپذيري مي شود. اين حوادث در علوم جامعه شناسي به ناهنجاري تعبير شده و در فرهنگ اسلام به نام فساد معرفي شده است. به طور کلي فساد يک معني بسيار وسيع دارد که بزرگ ترين جنايات هم چون جنايات فرعون و ساير جباران، و کارهاي کمتر از آن را و حتي گناهاني هم چون کم فروشي و تقلب در معامله را شامل مي شود، و البته با توجه به معناي وسيع فساد که هر گونه خروج از حد اعتدال را شامل مي شود، اين وسعت کاملاً قابل درک است.

راه کارهاي ديني کنترل اجتماعي، همواره آثار چشم گير خود را د ر زمينه ي مهار کج روي ها بر جاي نهاده و توجه متفکران علوم اجتماعي را به خود جلب کرده است. بنا بر اين خداوند عليم و حکيم دستورها و قوانين خواصي را بيان فرموده است تا افراد جامعه بر يک ديگر نظارت کنند قرآن، اين برنامه سعادت بخش فساد را مورد بررسي قرار داده و برنامه هاي مهار آن را به انسان معرفي کرده است. در اين نوشتار شيوه جمع آوري اطلاعات به صورت کتاب خانه اي و روش تحقيق به صورت توصيفي است که در چهار فصل ارائه شده است.

کليد واژه: افساد، مفسده، اجتماع، ناهنجاري.