مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

شخصی از رسول خدا(ص) پرسید طریق ذکر خداوند کدام است؟‌ فرمود: «نسیان النفس» یعنی آنکه بنده خدا، خود را فراموش کند
مراتب ذکر

مرحوم فیض، پس از عبارات فوق، گوید: (به طوریکه ارباب معرفت گفته‌اند، ذکر را چهار مرتبه است: نخست: آنکه ذکر، تنها بر زبان جریان یابد. دوم: آنکه علاوه بر زبان، قلب نیز ذاکر و متذکر باشد. بدیهی است که برای حضور قلب، مراقبت و مداومت لازم است، چه اگر قلب را به حال خود رها کنند، در وادی انکار سرگردان خواهد شد. سوم: آنکه ذکر خدا چنان در قلب متمکن شود و بر آن مستولی شود، که بازگیری توجه قلب از آن، دشوار است، همانطور که در نوع دوم، حضور قلب نسبت به ذکر، مشکل صورت می‌گرفت و بالاخره چهارم: آنکه بنده خدا یکسره در مذکور - جل شأنه و ذکره - مستغرق شود که دیگر نه به ذکر و نه به قلب خود توجه دارد. در چنین حال است که اگر توجه ذاکر به ذکر مصروف شود، همان ذکر، حجاب جان او می‌شود و این حال، همان است که در عرف عارفان، به فناء، تعبیر می‌شود و آن است تمام منظور و منظور تمام و کمال مطلوب از ذکر حضرت باری تعالی.
روایت شده است که مجاشع از رسول خدا(ص) پرسید: طریق ذکر خداوند کدام است؟‌ فرمود: «نسیان النفس» یعنی آنکه بنده خدا، خود را فراموش کند
ابوسعید ابوالخیر رحمة‌الله علیه در پیروی از سخن پیامبر اکرم گوید: الذکر نسیان ما سواه؛ ذکر، فراموش کردن همه چیز جز پروردگار است.

روایت است که فرشته موکل بر انسان، ذکری را که بشنود، ثبت می‌کند، لیکن در مورد ثواب ذکر خفی که خداوند متعال در قرآن مجید به آن امر کرده است: «وَاذْکُر رَّبَّکَ فِی نَفْسِکَ تَضَرُّعًا وَخِیفَةً…» کسی جز خداوند به آن آگاه نیست.

نوشته شده توسط: نرگس نعمتی