مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

عنوان پایان نامه: نقش معرفت، سنت و سیره‌ی اهل بیت (علیهم السلام) در سعادت خانواده

استاد راهنما: سركار خانم خدابنده‌لو
استاد داور: سرکار خانم شاکری

محقق: لیلا نقدی‌زاده

زمستان 95

چکیده

موضوع نقش معرفت، سنت و سیره‌ی اهل بیت (علیهم السلام) در سعادت خانواده از منظر علوم اعتقادی، کلام، حقوقی، فقهی، اخلاقی، تفسیری، اجتماعی، روانشناسی و … قابل بررسی است که تحقیق مورد بحث با رویکرد قرآنی و روایی بررسی شده است. خانواده بنیادی‌ترین نهاد اجتماعی‌ است که مرکز تربیت انسان‌ها و تعیین کننده‌‌ی سرنوشت آدمی است. با توجه به این امور معرفت داشتن به اهل بیت (علیهم السلام) منجر به سعادت دنیوی و اخروی انسان می‌گردد. این تحقیق با هدف بنیادی به روش توصیفی - تحلیلی و جمع آوری اطلاعات، متنی و کتاب‌خانه‌ای است که در 4 فصل ارائه شده است. جامع‌ترین دستور دین به خانواده شناخت و معرفت اهل بیت (علیهم السلام) است که راهی برای سعادت پیدا کردن در دنیا و آخرت می‌باشد.

سنت در لغت به معناى شيوه، روش است و در اصطلاح علما سنّت عبارت است از قول و فعل و تقریر معصومین (علیهم السلام) و سیره همان منطق عملی است که دارای اصولی ثابت و استوار است.

در قرآن و روایات، واژه اهل بیت(علیهم السلام) در مورد افراد خاصی به کار رفته که همان رسول خدا، امام علی،فاطمه زهرا و حسن و حسین (علیهم السلام) است و بقیه‌ی ذریه‌ی پاک و معصوم پیامبر (صلوات الله علیهم اجمعین) نیز به آنان ملحقند. سعادت در اسلام به معنای بهره‌گیری انسان از نعمت‌های مادی و آرایش به فضائل اخلاقی و معارف الهی، که ضامن سعادت انسان در زندگی دنیا و آخرت است. شناخت اهل بیت (علیهم السلام) و معرفت به حقیقت و شخصیت آنان امری لازم و سبب رستگاری و موجب قرب به خداوند سبحان است. خانواده‌؛ کانونی است که شکل گرفته بر پایه‌ی پیمان مقدس ازدواج که با حضور فرزندان، روابط اعضای خانواده، گسترده‌تر می‌شود. معرفت اهل بیت در زندگی خانواده نقش به سزایی دارد که هم شامل سعادت مادی و هم کمالات معنوی اعضای خانواده می شود. یکی از اهداف ازدواج و ایجاد روابط زناشویی، رسیدن به انس و آرامش و بهره‌گیری از یکدیگر است. برای این که بهره‌گیری‌ها و لذت‌های زناشویی و آرامش حاصل از آن تداوم یابد، باید روابط، سالم‌تر و عمیق‌تر شود. زندگی علی (علیه السلام) و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نمونه‌ای از این خانواده هاست که با وجود بیشترین مشکلات و سختی‌هایی که در جامعه بر آن‌ها وارد می‌شد، در خانه، زیباترین و آرامش‌بخش‌ترین خانواده را داشتند. معرفت اهل بیت (علیهم السلام) و الگوگیری از آنان  موجب پرورش اخلاق در خانواده شده و در نتیجه موجبات سعادت معنوی اعضای خانواده شود. همان‌گونه که شکل و سیمای ظاهری والدین بر فرزندان اثر می‌گذارد، روحیات و اخلاق آنان نیز به کودکان منتقل می‌شود. یکی از سفار‌ش‌های مهم اهل بیت (علیهم السلام) تسریع در امر آموزش احادیث و علوم اهل بیت (علیهم السلام) به فرزندان است تا در سنین جوانی آمادگی لازم برای رویارویی و مقابله با افکار انحرافی را داشته باشد و با درک عمیقی که از معارف اسلامی پیدا می‌کنند، هرگز تحت تأثیر این‌گونه اندیشه‌ها قرار نگیرند. روایات فراوانی رسیده که پیامبر (صلی الله علیه و آله) به پدران و مادران سفارش فرموده فرزندان خود را بر محبت اهل بیت (علیهم السلام) تربیت کنند. نام ائمه (علیهم السلام) را با تکریم و احترام یاد کردن، همراه اسمشان درود و صلوات فرستادن، به احترام نام امام زمان (عج) برخاستن، روز میلاد ائمه (علیهم السلام) را جشن گرفتن و بزرگ داشتن، روز وفاتشان حریم نگهداشتن، تأثیرگذار است. 

کلیدواژه‌ها: معرفت، سنت، سیره، اهل بیت‌(علیهم السلام)، خانواده، سعادت مادی، سعادت معنوی، راهکارهای اعتقادی، راهکارهای رفتاری