مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

عنوان پایان نامه: موانع عدالت اقتصادی و راهکارهای رفع موانع آن از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه
استاد داور : حجه الاسلام والمسلمین آقای علی اکبر رضایی
استاد راهنما: سرکار خانم خدابنده لو
محقق: الهام شهامت
تابستان1394

چکیده
در میان مسلمانان همواره موضوع عدالت مطرح بوده است به طوری که ریشه اکثر ناراحتی ها، سرخوردگی ها، مشکلات اجتماعی و غیره ، در نتیجه نافرمانی های مدنی به عدم اجرای عدالت در جامعه بر می گردد . از نظر اسلام، اقتصاد و ثروت، مایه قوام اجتماعی است. از این رو تصحیح و اصلاح روابط اقتصادی جامعه، در کنار تصحیح نگرش های اعتقادی در صدر آموزه های آن قرار گرفته است این موضوع در علوم مختلفی همچون:فقه، تفسیر،اخلاقی و اقتصادی قابل بررسی است که در این تحقیق بارویکرد تفسیری و روایی و به شیوه توصیفی – تحلیلی در چهار فصل به آن پرداخته شده است.
در طول تاریخ همواره موانعی بر سرراه اجرای عدالت اقتصادی در جامعه بوده است که در قرآن کریم و سخنان گهربار امام علی (علیه السلام) به آن اشاره شده است .از موانع فردی اجرای عدالت اقتصادی : هواپرستی ؛ناتوانی در نفقه؛سودجویی؛دشمنی امتیازطلبی؛ضعف نفس؛احتکار؛ربا، استبداد و ترک مشورت, برتری طلبی, اسراف و موانع اجتماعی عدالت اقتصادی که عبارتند از : تبعیض, حکومت جور و حاکمان ظالم , عدم رعایت حقوق والی از مردم, انحصار طلبی, آزادی اقتصادی و اقتصاد ازاد, رفتارهای ظالمانه و به دور از انصاف بازاریان با مردم ؛نقض حقوق مردم, ضعف مدیریت, مقدم داشتن اراذل بر افاضل؛ می توان نام برد.
از سخنان و سیره حضرت به دست می اید که شرایط تحقق عدالت ،قوانین عادلانه و تربیت درست و اعتقاد به معنویات و وجود مجریانی عادل و به دور از هواهای نفسانی است که با تحقق شرایط مذکور ،امکان برنامه ریزی جهت توازن اقتصادی و تکامل اجتماعی فراهم می شود.
کلید واژه ها : عدالت اقتصادی ، موانع فردی ، موانع اجتماعی ، قرآ ن، نهج البلاغه ،زمینه ها ، راهکار