مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

عنوان پایان نامه: مفهوم بخل و بررسی عوامل و پیامدهای فردی و اجتماعی آن از دیدگاه آیات و روایات
استاد داور : سرکار خانم صائب نیا
استاد راهنما: سركار خانم نجفی
محقق: منا حقگو
تابستان 95
چکیده
بخل به معنای امساک و نگه داشتن چیزهایی است که نگهداری آن‌ها سزاوار نیست و انسان را از بخشش کردن آن چه در تحت اختیارش است، منع می‌نماید خواه از حقوق الهی باشد مانند: زکات، خمس و یا از حقوق خلقی باشد مانند:‌ نفقه‌های واجب و یا از امور با فضیلت باشد، مانند: سلام کردن، جهاد، صلوات فرستادن و … . بخل یکی از بیماری‌های خطرناک اخلاقی و خوی‌های ناپسند انسانی است که زیان‌های مادی و معنوی فراوانی برای فرد و جامعه به وجود خواهد آورد و انسان‌ها را از هر فضیلت و کمالی بازداشته و به هر عیب و زشتی گرفتار می‌سازد و ایمان و سعادت دنیا و آخرت بشری را تباه می‌سازد. این موضوع در حیطه‌ی علومی هم چون اخلاق، تفسیر، روان‌شناسی و … قابل بررسی است که در این تحقیق بیشتر بر روی جنبه‌ی تفسیری و روایی کار شده است. نظام عالم بر مبنای سخاوت و بخشندگی استوار است و رعایت نکردن و بخل ورزیدن آن از جانب انسان، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی بسیاری را به وجود می‌آورد که از جمله آثار فردی آن، تباهی ایمان و از بین رفتن دین، آلودگی به گناه و … و از آثار اجتماعی آن: سقوط شخصیت انسانی، منفوریت در جامعه و … می‌باشد. مبتلا شدن بخل دارای علل و عواملی است هم چون: سوء ظن به وعده‌های الهی، ضعف ایمان، غفلت از یاد خدا و … . این پژوهش از نوع بنیادی و به صورت توصیفی-تحلیلی و جمع‌آوری مطالب با بهره‌گیری از روش متنی و کتاب‌خانه‌ای می‌باشد که در چهار فصل تنظیم شده است.
کلیدواژه‌ها: بخل، آیات، روایات، انسان، آثار، شح، لئیم، غریزه