مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

عنوان پایان نامه: تقدیر و تدبیر معیشت از دیدگاه آیات و روایات
استاد داور: حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد روحی
استاد راهنما: سرکارخانم لطیفی
محقق: سکینه نجفقلویی
زمستان 1391
چکیده
تقدیر به معنای اندازه گیری و تعیین است و تدبیر به معنای عاقبت اندیشی ، تفکر و حسابگری در عواقب و پیامد کارهاست.تدبیر معیشت یعنی تدبیر امور زندگی از نظر نظافت ، بهداشت ، اقتصاد و… که از عوامل موفقیت انسان به شمار می رود.
بحث تقدیر و تدبیر معیشت با علوم اقتصادی ، اخلاقی ، فرهنگی و اجتماعی در ارتباط است که در این نوشتار با رویکرد اقتصاد اسلامی و قرآنی و با بهره گیری از آیات قرآن وکلام اهل بیت (علیهم السلام) به آن پرداخته شده است. در جامعه ای که بی تدبیری و سوءتدبیر، سبب نابسامانی و فقر، فساد اخلاقی، وابستگی فکری و اقتصادی می شود، ضروری است کاربرد تدبیر در زندگی مورد بررسی واقع شود. به علاوه پایین بودن درآمد افراد ، بالا بودن هزینه های زندگی ، آسیب های اخلاقی فردی و اجتماعی ناشی از عدم آگاهی از فرهنگ تدبیر معیشتی در اسلام اقتضا می کند تا دیدگاه آیات و روایات در این زمینه بررسی و مشخص شود تا در سایه عمل به آن بهره وری صحیح از امور مادی و دنیوی در جهت نیل به اهداف بلند معنوی و اخروی صورت گیرد.
این تحقیق با هدف کاربردی و از روش توصیفی- تحلیلی بهره جسته و شیوه ی جمع آوری اطلاعات متنی و کتابخانه ای بوده ، که در چهار فصل تنظیم گشته است.
تدبیر آن است که پیش از هر اقدام نسبت به ضرورت آن، شیوه عمل، آثار و نتایجش فکر شود. خیلی از ندامت ها محصول نسنجیده کار کردن است. اساساً تدبیر و آینده نگری موجب بصیرت یافتن در امور، استفاده بهینه از منابع و امکانات و جلوگیری از اسراف و تبذیر می شود و نیز پیشگیری از دوباره کاری و سلامت و عزت و آرامش روان را در زندگی در پی خواهد داشت. اگر راهبردهای تدبیر معیشت در زندگی پیاده شود، نتایج وفوائد ارزشمندی را به دنبال خواهد داشت؛ از جمله اینکه نظم و برنامه ریزی انسان را به تلاش و انجام تعهدات فردی و اجتماعی، وامی دارد. نظارت و کنترل، تضمینی است برای استفاده بهینه از فرصت ها و مشورت در امور معیشت سبب جلوگیری از خطاها، دوباره کاری و سرزنش افراد می شود. کلیدواژه: تقدیر ، تدبیر، معیشت، رزق، آثار، پیامدها، راهبردها ،راهکارها.