مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

استاد راهنما: سركار خانم نجفي

استاد ارزياب: سركار خانم نيكوبرش

محقق: صغري اصغري

تاريخ دفاع: بهار 1386

چكيده

خانواده، اولين حلقه كوچكي است كه بر اثر انس و الفت ميان بشر پيدا شده است و بر غرائز و احساسات بشري از قبيل محبت مي باشد و از اين روي اين تحقيق (نفقه زوجه) را به جهت شناخت مباني حقوق و بالا بردن سطح اطلاعات حقوق بانوان انتخاب كردم كه شيوه جمع آوري اطلاعات به صورت كتاب خانه اي و روند كار به صورت (حقوقي و توصيف محتواي) است كه در سه فصل ارائه شده است.

در ابتدا آيات و روايات بسياري نيز بر وجوب نفقه دلالت مي كند به حدي كه وجوب اصل نفقه، مسلم و قطعي است. حقوق دانان اين وظيفه را نتيجه رياست مرد بر خانواده و ناشي  از قانون مي دانند كه عرف و عادت نيز مويد آن است. درباره ماهيت نفقه، قانون مدني ما ساكت است و بايد موضوعات مختلف را جداگانه بررسي كرد.

اركان و شرايط نفقه از دامنه و حيطه نفقه است. سه موضوع(خوارك، پوشاك و مسكن) از مسائل اتفاقي ميان دانشمندان هستند، علاوه بر آيات، روايات بسياري نيز بر وجوب آن تصريح مي كنند. در مورد مقدار آن، فقهاي اماميه، حال زوجه را ملاك دانسته اند. از قانون مدني، دو شرط براي وجوب نفقه (دائمي بودن عقد، ناشزه نبودن زوجه) استنباط مي شود. درباره شرط دوم (ناشزه نبودن زوجه) اختلاف نظر وجود دارد.

از ويژگي هاي نفقه زوجه، قانون، حق تقدم زوجه به نفقه اقارب را صراحتاً بيان مي كند، اما درباره ي تقدم آن بر ديگر ديون شوهر، مسكوت است. درباره لزوم نفقه در زمان (عده رجعيه، بائن ، فسخ نكاح) قانون تصريح دارد، ولي درباره عده وفات مي گويد: زن حق نفقه ندارد. قرآن با الزام به تأمين بودجه اجتماع خانوادگي، هر نوع اجبار و الزامي را از دوش زن براي تأمين مخارج خود و خانواده برداشته است. زن از نظر اسلام در عين اين كه حق دارد طبق غريزه انساني، به تحصيل ثروت و حفظ و افزايش آن بپردازد، طوري نيست كه جبر زندگي، غرور و جمال و زيبايي را از او بگيرد.

كليد واژه: تمكين، نشوز، عده، نفقه، زوج، زوجه.