مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

استاد راهنما: حجة الاسلام و المسلمين عليرضا رجالي تهراني

محقق: فاطمه فتح اللهي

تاريخ دفاع: بهار 83

چكيده

از زمان هاي قديم و در تمامي جوامع اشتغال زنان به مسائل خانواده و نگه داري فرزندان و تربيت آنان مرتبط بوده است. يا در روستاها زنان با انجام امور كشاورزي، دامداري و صنايع خانگي به اقتصاد خانواده و كشور خود كمك مي كردند.

ولي اشتغال زنان در جامعه به دنبال پيشرفت و تجدد دنياي امروز باعث ورود زنان به عرصه هاي مختلف اجتماعي شده است كه با حضور گسترده زنان شاغل وضعيت خانواده و فرزندان دچار آشفتگي شده است . آن هم به علت عهده دار بودن وظايف چندگانه زنان كه شامل فرزند داري، همسر داري، خانه داري و اشتغال خارج از خانه مي باشد آنان را دچار مشكلات روحي و جسمي كرده است.

با بررسي وضعيت جامعه و ميزان نياز به نيروي كار زنان در سطح اجتماع من را بر آن داشت تا اشتغال زنان را از ديدگاه اسلام بررسي كنم . با توجه به اين مطلب كه در اسلام نفقه جزء وظايف مردان است و اولين مسوليت زن نگه داري اركان خانواده و مسائل تربيتي فرزندان است، تنها زناني كه از توانايي علمي و عملي كافي برخودار مي باشند مي توانند به اشتغال در جامعه آن هم به عنوان مسئوليت ثانويه بپردازند با توجه به اين مطلب به اين نتيجه رسيده ام كه براي اين كه زنان شاغل از فشارهاي روحي و رواني كمتري برخوردار باشند مي توانند با تقسيم مسئوليت هاي خانواده و تقسيم وظايف نگه داري و تربيتي فرزندان با استفاده از كمك همسرانشان از عهده اين وظايف به نحو بهتري برآيند و از فشارهاي روحي و جسمي خود بكاهند.

پدران نيز با به عهده گرفتن مسئوليت خانواده و فرزندان مشاركت بهتري در پيش برد مسائل خانواده داشته باشند.

بنابراين در اين تحقيق در بخش اول آثار اجتماعي اشتغال زنان را مورد بررسي قرار داده ام كه شامل:

تعريف موضوع: بيان اهداف و ضرورت موضوع و پيشينه موضوع مي باشد.

بخش دوم شامل بررسي اشكال مختلف اشتغال زنان مي باشد ، سپس وضعيت زنان در دوره قبل از بعثت پيامبر اكرم (ص) و نيز در دوره بعد از بعثت و ظهور اسلام و اينكه نظر اسلام در آن زمان در مورد اشتغال زنان چگونه بوده است پرداختم.

در فصل بعد اشتغال زنان در دوره صنعتي شدن جامعه غربي و وضعيت اسفناك زنان شاغل غربي و چگونگي بهره برداري سرمايه داران از نيروي زنان با استفاده از ادعاي تساوي حقوق زنان و مردان و نتايج حاصل از آن براي براي زنان بيان شده است.

در نهايت نظر معتدلانه اسلام در مورد اشتغال زنان و ژرف نگري اسلام نسبت به مسائل خانواده و اجتماع و خود فرد را بيان كرده و با استفاده از نظرات فقيهان گذشته و حال و وضعيت كنوني جامعه چگونگي استفاده از نظرات اسلامي براي بهتر شدن وضعيت اشتغال بيان شده است.

هم چنين با مطالعه نظرات تندرونده فمينيسم در مورد برابري زنان و مردان به اين نتيجه رسيده ام كه توجه به تفاوت هاي روحي و جسمي زن و مرد از ديدگاه دانشمندان، تنها اسلام است كه توانسته براي مرد و زن وظايف متناسب با هر كدام را تعيين كند. در بخش بعد راه حل هايي براي بهتر شدن وضعيت خانوادگي زنان شاغل از نظر تدبير امور خانه و خانواده و فرزندان را توضيح داده ام.

در بخش سوم قوانين موجود در جامعه را براي آگاهي بخشيدن به زنان شاغل ذكر كردم تا در صورت بروز مشكلات بتوانند از اين قوانين براي حل مشكلات خانواده و محيط كار خود استفاده كنند.