مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

عنوان پایان نامه: آثار و آداب مسافرت از منظر آيات و روايات
استاد داور : جناب آقاي دكتر روحي
استاد راهنما: سركار خانم غلامي
محقق: فاطمه مقتصدي
تابستان 1391
چكيده
«سير و سفر» يكي از موضوعاتي است كه در قرآن بارها بر آن تاكيد شده است. در اين تحقيق آثار و آداب سير و سفر با رويكردي اخلاقي با هدف كاربردي و روش توصيفي-تحليلي بررسي شده است كه روش جمع‌آوري مطالب به شيوه‌ي كتاب خانه اي است و اهميت و ضرورت پرداختن به اين موضوع، از اهتمام و توجه قرآن به آن دانسته مي‌شود.
با توجه به منابع دانسته شد كه سفر از نظر لغوي به معناي آشكار كردن و پرده برداشتن از چيزي است اما در اصطلاح به معناي خروج و بيرون شدن از وطن به اين معني معتبر است كه به حد ترخص رسيده باشد. با طرح آيات و روايات پيرامون اين مساله، اهميت و جايگاه مسافرت در دين اسلام بررسي شده در ادامه بيان شد كه سفر با هر انگيزه‌اي كه باشد داراي حكم شرعي خاصي است كه به عنوان مثال سفر براي حج تمتع واجب و سفر به قصد گناه و معصيت، حرام است.
پس از آن با اشاره‌ي مختصر به سفرهاي برخي از انبيا بر ضرورت و لزوم آن در زندگي تاكيد شده است. در فصل بعدي ضمن بيان آداب فردي و اجتماعي درمسافرت اشاره شد كه سزاوار است انسان قبل از سفر وصيت نموده و دوستان و آشنايان را از سفر خود باخبر نمايد وبا رفيق همراه سفر شود و از ياد خدا و دعاهاي وارده غافل نشود.
در طول سفر نيز با همسفران خود خوش‌خو و خوش رفتار باشد و در كارها با آنان سهيم باشد و حقوق ديگران را به نحو احسن رعايت نمايد و براي بازگشت از سفر با تهيه‌ي سوغاتي موجب سرور اطرافيان شود و بيان شد كه با رعايت آداب سفر انسان مي‌تواند آثار و بركات فردي هم چون رشد عقلاني، شناخت قوانين حاكم بر طبيعت، بالا بردن سطح اعتقادي و بينش توحيدي، توجه به معاد، عبرت آموزي و … دست يابد .
از طرفي از آثار اجتماعي آن نيز برخوردار گردد از جمله آثار اجتماعي آن تعالي اخلاق اجتماعي،‌ شناخت و پيوند با ديگران، تعامل افكار، صلح ودوستي وتنش زدايي است. بنابراين با توجه به آثار و بركات فردي و اجتماعي كه سير و سفر دارد لازم است همه‌ي افراد با توجه به ابعاد گسترده‌ي آن به اين عمل اقدام نمايند.
كليد واژه: سير، سفر، تبليغ، نفر، سيح، هجرت.