مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

استاد راهنما:خانم لطيفي

استاد ارزياب:خانم نيكوبرش

محقق:فاطمه خدابنده لو

مرداد 1385

چكيده

از گذشته هاي دور تاكنون مقولة عدل و عدالت همواره دغدغة فكري انسان ها به خصوص دولت مردان و رهبران جامعه بوده است. به طوري كه از مهم ترين رسالت هاي انبيا و اولياء الهي برپايي قسط و عدل در تمام زمينه هاي زندگي بشري بود. مجسمة عدالت مولي متقيان حضرت علي عليه السلام در رأس حكومت چهار سال و اندي قرار داشتند كه شاخصه جامعه عادل در دوران حكومت آن حضرت مي باشد.

رساله حاضر پيرامون عدالت اجتماعي در نظام سياسي اسلام و به بررسي عدالت اجتماعي در حكومت امام علي عليه السلام با استفاده از روش توصيفي و تاريخي پرداخته شده كه در پنج فصل ارائه شده است. از تعاريف موجود در مورد عدالت بهترين آن به معناي «اعطاء كل ذي حقه» است. يات و روايتآيات آيات و روايات فراواني نيز در اين رابطه وجود دارد كه علاوه بر ذكر ارزش و بزرگي عدالت، توصيه به اجراي عدالت در تمام زمينه ها حتي با دشمنان نموده است.

عواملي چون: قدرت و اقتدار(مثبت)، امام و پيشواي عادل، شايسته سالاري، نظارت اجتماعي،همدلي محبت بين حكومت و مردم، عدالت اخلاقي كارگزاران، امنيت و …، موجب تقويت عدالت و عواملي چون: بد تفسير شدن عدالت توسط عده اي از خلفاي صدر اسلام،دنياگرايي و پيروي از هوي و هوس، رشوه، تكاثر، تبيعض در واگذاري پست ها، ستم و ستمگري و …، موجب تضعيف عدالت در جامعه مي شود.

اجراي عدالت در جامعه آثار و تبعات فراواني دارد كه: اصلاح و استواري جامعه، الفت و همسازي جامعه، رستگاري و كرامت انسان، امنيت و از بين رفتن فقر و ناداري و … از نمونه موراد آن مي باشد.عدالت در سيماي حكومت علوي، بازيچه سياست و قدرت نيست، همان گونه كه سياست و قدرت بيرون از عدالت نمي باشد. از نظر امام علي عليه السلام تلاش براي ساماندهي حكومت و جامعه، شرط رسيدن به كمال و مقام قرب الهي است كه اين امر در زمان استقرار دولت كريمه عدل منتظر (عج) ايجاد خواهد شد؛ و اكنون براي رسيدن به آن جامعة عادل (دولت كريمه) وظيفه ما زرمينه سازي مي باشد كه در متن تحقيق به راه كارهايي اشاره شده است.

كليد واژه: عدالت، اجتماع، سياست، نظام، حكومت، ظلم، اسلام.