مدرسه علميه امام حسن مجتبي (ع) تهران

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 :LatentStyles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

عنوان پایان نامه: بررسی آیات علم الهی

استاد داور : جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي دكتر روحی

استاد راهنما: سركار خانم تهرانی

محقق: زهرا قنبری

زمستان 92

چكيده

موضوع علم الهی در علوم تفسیری،روایی،عرفانی،فلسفی و…قابل تامل و بررسی باشد که در این نوشتار با رویکرد قرآنی –تفسیری به آن پرداخته شده است.

یکی از صفات کمالی خداوند که در قرآن کریم مطرح گردیده صفت علم است آیات  بسیاری به تعلّق علم الهی به موجودات وجود دارد از جمله « …  إِنَّ اللَّهَ بِكلُ‏ِّ شىَ‏ْءٍ عَلِيم » با نظر به آیات قرآن متعلق علم خداوند به جزئیات به طور مطلق محرز می‌شود.

خداوند چون وجود محض و حقیقت وجود است ،پس علم او علم مطلق و نامتناهی است و در این علم هیچ جهتی در اختصاص علم او به کلی یا جزئی نیست بلکه علم آن در مرتبه ذات بدون تغییر و پس از ایجاد و قبل از ایجاد یکسان است. در متون دینی ما بر علیم بودن خداوند تاکید فراوانی شده است. یکی از آموزه‌های محوری ادیان آسمانی این است که خداوند به همه چیز آگاه است و هیچ چیز از گستره علم او بیرون نیست. تاثیرات جدی این باور در ساحت اندیشه و عمل انسانی به قدری روشن است که ما را از توضیح بی‌نیاز می‌سازد. عقیده به علمِ شامل و عامِ خدا، هر چند که از مسلمات دینی است؛ اما تحلیل فلسفی آن با چالش‌هایی مواجه است که تعمق بیشتر را موجّه می‌سازد.

این تحقیق با هدف کاربردی وبا روش توصیفی بوده و جمع آوری مطالب به صورت متنی و کتاب خانه ای در دو فصل گرد آوری شده است.

کلید واژه: علم، خدا،  قرآن ، روایات

te mso 9]> Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA yles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

حجت الاسلام و المسلمين آقاي دكتر روحي

استاد راهنما: سركار خانم  خدابنده لو

محقق: سمیه دودانگه

زمستان 92

چکید ه

صداقت یا راستگویی یکی از بهترین ویژگی هایی است که هر انسان سالمی می تواند داشته باشد و از جمله مقولات اخلاقی است که هر فرد و اجتماعی ، در پی آن است. صداقت کلید روابط انسانی سالم است که بدون آن، روابط دچار لطمه خواهد شد .این موضوع در حیطه علومی همچون: اخلاق ،تفسیر ، روان شناسی و… قابل بررسی است،که در این تحقیق بیشتر بر روی جنبه تفسیری  و روایی کار شده است.  این پژوهش  از نوع بنيادی به صورت توصیفی،تحلیلی و جمع آوری مطالب با بهره گیری از روش متنی و کتاب خانه ای می باشد که در چهار فصل تنظیم شده است.

صداقت از ماده صدق، نقيض كذب است که به معنای ، راستي و راست گفتن، راستي در عمل و گفتار مقابل كذب و دروغ است. صدق عملي يا رفتاري به معناي مطابقت اعمال و رفتار انسان با گفتار يا اعتقاد وي، يعني رفتار انسان تصديق كننده‌ي گفتارش و يا مصداق اعتقادش باشد هر چند سخني هم نگويد.

از جمله مراتب صدق : صدق در گفتار ، صدق در نيت ، صدق در عزم ،صدق در وفا ،صدق در اعمال ، صدق در مقامات دين است .در قرآن از افرادی به عنوان مصداق و الگوی صحیح صادقین  ذکر نموده است که می توان به : پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، حضرت ابراهیم(علیه السلام)، حضرت علی(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) و مومنین راستین ، نام برد.

نظام عالم بر مبناي صدق و حق و عدل استوار است و رعایت آن از جانب انسان ، آثار و پیامدهای اعتقادی  ورفتاری بسیاری در شخص به وجود می آورد که از جمله آثار اعتقادی : ایجاد بصیرت در شخص، اخلاص در عمل، خشنودی الهی ، عدالت، کرامت نفس و  از آثار رفتاری :احترام ، مشمول توفیق الهی،ذلت دشمن ، عمل صالح و… می باشد . رسیدن به مقام صدیقین دارای عوامل و شرایطی  همچون : تقوا ، ایمان، ترس، اطاعت از خدا، حسن ظن ، یاد مرگ و ….است . از طرفی مواردی همچون: دورویی ، خصومت، سخن چینی و … از موانعی است که موجب از بین رفتن صداقت در انسان می گردد.

کلید واژه ها: صداقت ، آثار  ، انسان ، آیات، روایات ، اعتقادی ،رفتاری ، عوامل ، موانع

عنوان پایان نامه: تاثیر زیارت اهل بیت (علیهم السلام) در زندگی دنیا و آخرت

e="font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif;">استاد داور : جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي دكتر روحي

استاد راهنما: سركار خانم مصطفوی

محقق: فاطمه نجد

زمستان 92

چکید ه

زیارت به معنی دیدار و ملاقات است و در عرف به دیدار کسی به جهت تکریم و تعظیم آمده است. زیارت اهل بیت (علیهم السلام) در روایات بسیار سفارش شده است . اهل بیت (علیهم السلام)واسطه ی فیض هستند و بار معرفتی و آثار وجودی زیارت در هر فرد و جامعه بسیار فراوان است . چون زیارت در کاهش گناهان و ممفاسد اجتماعی بسیار نقش دارد. موضوع زیارت در علوم مختلفی مانند : اخلاقی، قرآنی ، روان شناسی و … قابل بررسی است که در این تحقیق با رویکرد اخلاقی – روایی پرداخته شده است .

روش تحقیق  با هدف بنیادی به صورت توصیفی – تحلیلی و جمع آوری اطلاعات متنی و کتاب خانه ای است .

زیارت از نزدیک بسیار سفارش شده است . زیرا قرار گرفتن در مکانی که ملائکه حضور دارند و خود ائمه اطهار(علیهم السلام) هم توجّهی ویژه به زائرانشان دارند زیارت از نزدیک بهتر از زیارت از دور است . ولی در صورت عدم تمکن ، زیارت از دور هم صحیح است. مهم خطر دوری معرفت است . نباید ارتباط ما با اهل بیت قطع شود . معرفت ، مقدمه محبت است . تا معرقفت به دست نیاید ، عشق و محبت و دوستی به دست نمی آید . اکثر روایات توصیه شده به داشتن معرفت . بدون معرفت زیارت بی اثر است . زیارت با معرفت آثار دنیوی و اخروی زیادی دارد که می توان این آثار را در زندگی بزرگان دین دید . ایشان پیوسته با ائمه اطهار ارتباط داشتند و از برکات آن در زندگی خود استفاده می کردند. از جمله آثار دنیوی : تقویت ایمان، پاک شدن از گناه ، استجابت دعا و از جمله آثار ملاقات خدا در عرش ،همنشینی با شهدا و صدیقین ،محل زیارت جبرئیل و میکائیل ،مرگ متعالی و… می توان نام برد .

کلید واژه ها : زیارت،آثار،دنیوی،اخروی ، معرفت ، اهل بیت .

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA :LatentStyles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> henUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

اور : جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي دكتر روحي

استاد راهنما: سركار خانم لطیفی

محقق: راضیه سابقی رقاصان

زمستان 92

چکیده

خوف از موضوعاتی است که از جنبه‌های عرفانی، روان‌شناسی، اجتماعی و … می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد که در این پژوهش از نظر قرآنی و اخلاقی بررسی شده است.

خوف در لغت به معنای ترس و بیم و انتظار وقوع مکروه مشکوک در آینده، و در اصطلاح اخلاقیون حالتی در نفس است که انسان به سبب آن آمادگی در برابر خطر و گریز از آن‌ را پیدا می‌کند. سه عنصر علم و حال و عمل در خوف وجود دارد: علم، مقدمه‌ی خوف و عمل نتیجه‌ی آن است و حالت تألم و سوزش قلب به سبب تصور امری ناخوشایند است که، انتظار می‌رود در آینده به انسان وارد شود و لازم است برای ورود در آن مجهز شد.

وجود آیات متعدد و بیان الفاظ مختلف بزرگان دین در موقعیت‌های متفاوت، نشان‌گر جایگاه ارزنده‌ی آن می‌باشد، خوف از نظر عقل و نقل دارای فضایلی است از جمله این که: قرآن بالاترین مقام بهشتیان یعنی مغفرت، رضوان و رحمت را مخصوص خائفان دانسته است و در کلام ائمه، خوف، تازیانه‌ی خداوند است برای مهار نفس از سرکشی و طغیان تا نفس منقاد عقل و اوامر الهی گردد.

این پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و مطالب آن به صورت کتاب‌خانه‌ای و متنی در چهار فصل جمع‌آوری شده است.

قرآن کریم منشأ خوف را خداوند و اعتقاد به بازگشت به سوی او و حضور اعمال در قیامت می‌داند. توجه به ربوبیت علم و قهاریت و نیز هدایت و ایمان را از عوامل خوف ممدوح می‌شمارد. راه حصول آن را کسب علم و معرفت حق تعالی و اگر عاجز از آن است همنشین شدن با اهل خوف وگرنه با مطالعه‌ی اخبار و احوال خائفان حقیقی و اولیای الهی، ترسیم می‌کند. مصداق‌های خائفان در قرآن: انبیا، اولیاء، پیامبران، فرشتگان و انسان‌های هوشیار، حتی جمادات هستند و کسانی که خوف مذموم دارند، بیماردلان و منفاقان و ظالمان و… معرفی شده‌اند.

آثار جسمی خوف که بر بدن، اعضاء و صفات ظاهر می‌شود زردی و لاغری و ادب‌پذیری اعضاء و جوارح و از بین رفتن رذایلی چون غرور و غفلت و ترک محرمات و از آثار معنوی آن می‌توان ایمنی در روز قیامت و بخشش گناهان و مغفرت و غلبه بر ترس‌های غیرمعقول و … را برشمرد.

کلیدواژه‌ها: خوف، خشیت، وجل، رهبت، جایگاه، کاربرد، مصادیق، آثار، قرآن و حدیث

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA “>SemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″>

e="font-family: tahoma,arial,helvetica,sans-serif;">عنوان پایان نامه: بررسی  سیره تبلیغی حضرت نوح(علیه السلام)

استاد داور : جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي دكتر روحي

استاد راهنما: سركار خانم لطیفی

محقق: شهلا اسکندری نشاط

زمستان 92

چکیده:

سیره تبلیغی حضرت نوح (علیه‌السلام) از موضوعاتی است که در علوم قرآنی وتفسیری ـ تاریخی ـ اجتماعی و تبلیغی قابل بررسی و طرح می‌باشد که در این نوشتار از منظر علوم قرآنی وتفسیری ـ تاریخی ـ اجتماعی به آن پرداخته شده است. در این تحقیق به بررسی و مطالعه شخصیت حضرت نوح (علیه‌السلام) و شیوه‌های تبلیغی حضرت نوح (علیه‌السلام) برای رساندن و ابلاغ پیام‌های الهی به قومش و چگونگی برخورد ایشان با قوم گمراه خود «براساس آیات قرآن و روایات» پرداخته شده است.

حضرت نوح (علیه‌السلام) اولین پیامبر اولوالعزم بود که ایشان را آدم ثانی گفته‌اند پس از ادریس در سرزمین بابل برای هدایت قوم خود مبعوث گردید.ایشان عبد محسن، شکور، مخلص خدا بودند که تنها بر خداوند توکل کرده و تقوای الهی و صبوری و شکیبایی را سرلوحه کار خود قرار داده اند اما قوم گمراه و لجوج ایشان او را همراهی نکرد و بر اثر کوردلی و تکبر به عذابی سخت و طوفانی عظیم دچار شدند و فقط عده‌ای اندک (بعد از مدتی طولانی) به ایشان ایمان آوردند.

این تحقیق به جهت بازنگری و آشنایی با قصص قرآنی، عبرت گرفتن و بصیرت‌افزایی و ارائه آموزه‌هایی برای مبلغان برای جلوگیری از انحرافات مشابه، در زمان حاضر جمع آوری شده است.

در این نوشتار که با هدف بنیادی و با استفاده از روش تاریخی ـ توصیفی ـ تحلیلی بوده و جمع‌آوری اطلاعات به صورت  متنی و کتابخانه‌ای بوده و در دو فصل تنظیم شده است.

مراحل تبلیغی حضرت نوح (علیه‌السلام) در سه مرحله‌ی دعوت به توحید، معاد، نبوت، دعوت به تقوا و توبه و در ادامه سیره تبلیغاتی آن حضرت مانند انذار و بشارت، نصح و خیرخواهی، برخورد استدلالی و منطقی، استقامت در هدایت اُمت بوده است. موانعی که در راه تبلیغ نوح (علیه‌السلام) وجود داشت عبارتند از تکبر اشراف قوم ،استفاده از حربه ی تهمت، تحقیر و تهدید علیه حضرت ،توسط آن‌ها اشاره شده است.

اخذالگوی رفتاری و عبرت آموزی از سبک زندگی و شیوه تبلیغی انبیا ء الهی از جمله:شکیبایی،اخلاص و اغماض و گذشت در تبلیغ هماهنگی رفتار و گفتار در شیوه زندگی و تعاملات با مردم و…پیام و عبرت هایی برای بصیرت افزایی مبلغان امروز می باشد که از سرگذشت حضرت نوح(علیه السلام)وقصص قرآنی استنباط می شود.

کلیدواژه‌ها: نوح (علیه‌السلام) ، شخصیت، سیره ،تبلیغ،قرآن

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 :LatentStyles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

50%;” lang="FA">پاييز 92

چكيده

زکات به عنوان یک فریضه ی الهی از فروع دین است که دارای اهمیت خاصی در دین اسلام به شمار می‌آید و آثار پرداخت آن از منظر علومی چون فقه، علوم اقتصادی، اجتماعی، اخلاقی و تربیتی و … قابل بررسی است.

این تحقیق در صدد است به این موضوع از دیدگاه قرآنی و اجتماعی بپردازد. واژه ی زکات اسم مصدری است برای تزکیه که دو وجه معنایی دارد: پالایش و تطهیر، رشد و افزایش و در اصطلاح فقهی به عنوان نوعی مالیات شرعی است که از طرف شارع مقدس حدود و متعلقات و مقدار و نصاب و نوع مصرف آن در قرآن به کلیات آن تصریح شده است.

روش تحقیق در این نوشتار بنیادی و به صورت توصیفی-تحلیلی و جمع آوری اطلاعات متنی و کتاب خانه ای می باشد.

زکات نه تنها در دین اسلام بلکه در ادیان گذشته مورد توجه بوده و خداوند انبیاء الهی را علاوه بر اقامه ی نماز به ایتاء زکات هم سفارش می کردند.

اقامه ی این فریضه در اسلام به عنون حلال مشکلات اقتصادی و استقرار عدالت اجتماعی است. زکات از نظر اخلاقی به باطنی و ظاهری و از نظر فقهی به واجب و مستحب تقسیم می شود. آثار فردی ادای این فریضه برکت در عمر و روزی، تزکیه ی نفس و درمان شح نفس و …  و از آثار اجتماعی آن تعدیل ثروت، ر شد اقتصادی و … می باشد.

مهم ترین مساله ای که در جوامع امروزی گریبان گیر کشورهای فقیر و در حال توسعه می باشد این است که دائماً مورد هجوم استعماری و وحشیانه ی کشورهای توسعه طلب قرار می گیرند و اموالشان به غارت می رود و دچار معضلات اقتصادی می گردد که با پرداخت زکات می توان در مقابل دشمن هم مجهز شد.

نپرداختن این فریضه ی الهی دارای آثار سوء بوده نظیر گسترش فقر، شکاف طبقاتی جامعه، نزول بلا و … است.

بایستی راه کارها و رهنمودهایی که این تأثیرات سوء از بین می برد به مردم ارائه شود. از جمله بینش دهی زکات به عنوان فریضه ی عبادی که انسان مأجور خواهد بود، معرفی گردد تا فرهنگ زکات دهی و این امر قرآنی نهادینه گردد.

کلید واژه ها: آثار، زکات، برکات، ترغیب، قرآن

عنوان پایان نامه: ویژگی های انسان قسی القلب در آیات و روایات

استاد داور : حجه الاسلام والمسلمین دکتر محمد روحی

استاد راهنما: سرکار خانم مصطفوی

محقق: اشرف علیدادی

پاییز1392

چکیده

مساله ی قساوت از مسائلی است که ازجنبه های مختلف از جمله اخلاقی،تفسیری،روایی،روان شناسی و اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد و در این تحقیق سعی شده از دیدگاه تفسیری و روایی بررسی گردد.

یکی از بیماریهای انسانی قساوت قلب است. قساوت به معنای سنگدلی ،سخت دلی و رفتن نرمش ورحمت از دل و مقابل رقت قلب است.گاهی قلب و دل انسان آن چنان سخت می شود که از سنگ نیز سخت تر و غیر قابل نفوذ تر می گردد.به طوری که هیچ گونه سخن حقی در آن راه پیدا نمی کند.مهربانی و دل رحم بودن یکی از صفات ائمه علیهم السلام می باشد و بسیار سفارش شده است که مداومت بر انجام آن داشته باشیم.

مطالب این پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و روش جمع آوری مطالب آن به صورت متنی-کتابخانه ای تنظیم گشته است که در چهار فصل تنظیم گشته است.قساوت یکی از مهم ترین عواملی است که انسان ها را از شناخت خداوند و سیر به سوی او باز می دارد،از آن جاکه یکی از وظایف انبیاء آشنا کردن انسان ها با حقایق و گسترش عدالت در جامعه بوده ،ولیکن تمامی انبیای الهی در راه نیل به اهداف خود،با مقاومت افراد قسی القلب روبه رو بوده اند،چرا که افراد قسی القلب،راه نفوذ حقایق و دروازه ی عطوفت را به روی خود بسته و با زیر پانهادن اصول انسانی،با سر سختی تمام در مقابل حق می ایستند.به همین جهت است که ائمه اطهار(علیهم السلام) در دعاها از قساوت قلب به خدا پناه می برند.

اگر دل انسان بمیرد،دستگاه برقراری ارتباط در وجود او از بین رفته و حتی توفیق فکر اصلاح خویش و توبه به درگاه الهی را نخواهد داشت،اما مادامی که به این حد نرسیده و به شدت سختی گرفتار نشده باشد،راه درمان وجود دارد،اگر بخواهید قساوت را معالجه کنید پس بایئ به عبادت روی آورده و در حقیقت با تمام گناهان ترک را بطه کنید.پس باید زیاد یاد خدا کرد و با کمال عشق و شوق قرآن خواندن و از دعاهای عالی اسلامی به جهت علاج این بیماری باید خصوص دعای کمیل،دعای عرفه،مناجات خمس عشر،دعای ابو حمزه غفلت نکرد و به ائمه طاهرین علیهم السلام توسل جسته و قسمتی از شب را با محبوب واقعی خلوت کرده و از گناهان گذشته و تقصیرهایی که در عبارت داشته ایم یاد کرده و شفای دل را از آن هاطلبید.

کلید واژه: انسان،قساوت،آیات و روایات

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 eight: 135%;">ze: small;">عنوان پایان نامه : آثار ساده‌زيستي در زندگي فردي و اجتماعي از منظر آيات و روايات

استاد داور : جناب حجت الاسلام و المسلمين آقاي دكتر روحي

استا راهنما: سركار خانم مصطفوي

محقق: فاطمه يوسفي صفدر

پاييز 92

چكيده

اين تحقيق در صدد آن است كه مفهوم حقيقي ساده‌زيستي را بيان كند و بگويد كه ساده‌زيستي به معناي ترك مواهب الهي نمي‌باشد بلكه ساده‌زيستي به معناي درست استفاده كرده از مواهب الهي است و هم چنين آن را به عنوان يك ارزش و تجمل‌گرايي و مصرف‌گرايي را به عنوان يك ضدارزش معرفي كند و باعث تغيير ديدگاه، در خود و ديگران شود چراكه ساده‌زيستي مساله‌اي است كه در تمام ابعاد زندگي انسان از جمله فردي، اجتماعي، دنيوي، اخروي، اقتصادي، روحي، خانواده و … تأثير بسزايي مي‌گذارد. از اين رو اين تحقيق با روش توصيفي-تحليلي بوده و جمع‌آوري مطالب آن به صورت كتاب خانه‌اي و متني مي‌باشد.

ساده‌زيستي در تمام اديان به خصوص دين اسلام از جايگاه والايي برخوردار است. زندگي پيامبر و ائمه اطهار و بزرگان بيانگر اهميت اين موضوع مي‌باشد زيرا نمونه‌هاي آن در زندگي آن‌ها به خوبي و به وفور مشاهده مي‌شود. عقل به انسان حكم مي‌كند چيزي كه پيامبر و اهل بيت و بزرگان مي‌پسندند، حتماً ارزشمند است و آثار فراواني در زندگي انسان دارد. پس عمل به سيره‌ي آن‌ها تأثير بسزايي در زندگي فردي و اجتماعي انسان دارد از جمله كاهش تنيدگي، آسودگي خاطر، موفقيت در زندگي، علم و حكمت، قدرت، آزادگي و چشيدن شيريني ايمان.

سيره و سنت نيكوي معصومين (عليهم السلام) را مي‌توان به وسيله‌ي راه‌هاي مختلفي ترويج داد، از جمله شناخت خود، شناخت دنيا، شناخت آخرت، تقويت ايمان، ايجاد روحيه‌ي قناعت‌گري، عدم دلبستگي و وابستگي به دنيا و …

كليدواژه: آثار، ساده‌زيستي، آيات و روايات

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 “>p>

="font-size: medium;">

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA MicrosoftInternetExplorer4 :LatentStyles DefLockedState="false” DefUnhideWhenUsed="true” DefSemiHidden="true” DefQFormat="false” DefPriority="99″ LatentStyleCount="267″> ideWhenUsed="false” QFormat="true” Name="heading 1″ />

عنوان پایان نامه: آثار و مراتب تسبيح موجودات

استاد داور: حجت الاسلام و المسلمين آقاي دكتر روحي

استاد راهنما: سركار خانم لطيفی

محقق: فاطمه بيگدلو

پاييز 92

چكيده

موضوع تسبيح موجودات در علوم تفسيري، روايي، فلسفي، تربيتي و … قابل تأمل و بررسي باشد كه در اين نوشتار با رويكرد قرآني به آن پرداخته شده است.

تسبيح به معناي نماز، منزه دانستن حق جل اعلي از نقايص و عيوب است. اين كه مسبِّح در درياي عبوديت سير كند و آن وجود  مطلق ومقدس را از هر عيب و نقصي مبرا دارند و تسبيح اقسام گوناگوني دارد و در ميان تمام موجودات عالم ساري وجاري مي‌باشد. در هر مرتبه‌اي از وجود كه باشند در حال تنزيه و تقديس خداوند متعال هستند.

مجموعه‌ي نظام آفرينش اعم از موجودات ذي روح و ذي شعور جز آن مانند زمین و آسمان و كوه‌ها و پرندگان و ماه و خورشيد و ستارگان و … همگي مشغول تسبيح خدايند و او را به پاكي مي‌ستايند و تسبيح موجودات در عالم هستي، تكويني و حقيقي است كه در مورد انسان تشريع شده و اين تسبيح متوجه تمام مراتب موجودات در آسمان‌ها و زمين است و زماني كه در وجود انسان نمود پيدا كند، اثرات شگرفي در زندگي دنيوي و اخروي، فردي و اجتماعي او دارد. همه‌ي موجودات با ستايش خود، خدا را تنزيه مي‌كنند و همگي سهمي از علم و ادراك دارند . به اندازه ی سعه ی وجودی خود مسبح پروردگار خویش هستند، گرچه گیرنده ی انسان ها ضعیف بوده و از درك آن عاجزند.

اين تحقيق بنیادی به روش توصیفی و به اعتبار موضوع قرآنی است و به لحاظ جمع آوری اطلاعات، کتاب خانه ای-متنی می باشد.

واژگان كليدي: تسبيح، آثار، فردي، اجتماعي، قرآن و روايات